مقايسه آب مصرفي باغات پسته در شرايط شور با نياز آبي و تبخير و تعرق واقعي برآورد شده به روش سبال در دشت بهادران در استان يزد

پسته مهمترين محصول صادراتي بخش كشاورزي ايران است. اين محصول، به دليل ارز‏آوري، ايجاد اشتغال، ايجاد ارزش افزوده و همچنين تحمل در مقابل شوري و خشكي،بسيار با اهميت است. هدف اين پژوهش، بررسي و تحليل تبخير و تعرق پتانسيل و واقعي پسته (ETc و ETa)، نياز آبي ناخالص (IWR)و عمق يا حجم آب مصرفي پسته (AW)در چندين باغ منتخب واقع در منطقه بهادران در استان يزد بود. منطقه مطالعاتي يكي از محل‌هاي پسته‌كاري استان يزد است. نتايج حاصله نشان داد كه مجموع عمق ناخالص آب آبياري سالانه در باغات انتخابي بين 823 تا 1600 ميليمتر متغير (برابر با هيدرومدول 0.30 تا 0.57 ليتر بر ثانيه بر هكتار) است. اين در حالي است كه با توجه به شوري آب آبياري و براي غلبه بر مشكلات تجمع املاح در خاك، هيدرومدول لازم براي تامين آب مورد نياز پسته بين 0.6 تا بيشتر از 1 ليتر بر ثانيه بر هكتار متغير خواهد بود كه با توجه به وضعيت بحراني منابع آبي دشت، امكان تامين آن عملاً غيرممكن است. همچنين با استفاده از الگوريتم توازن انرژي براي سطح (سبالSEBAL)، تبخير و تعرق واقعي پسته در طول فصل رشد برابر با 556 ميليمتر براي كل منطقه مطالعاتي و 672 ميليمتر براي باغات منتخب برآورد شد. با توجه به مقايسه‌هاي صورت گرفته بين نياز آبي پسته، تبخير و تعرق واقعي و حجم آب مصرفي باغات منتخب، مي‌توان استراتژي كم‌آبياري مديريت شده درختان پسته براي منطقه مطالعاتي را توصيه كرد. بهينه‌سازي سيستم‌هاي آبياري سنتي، تغيير در نظام بهره‌برداري آب با هدف كاهش دور آبياري، توجه به تغييرات مكاني نياز آبي پسته در منطقه، آبشوئي املاح خاك در خارج از فصل و مديريت زراعي درست در سطح باغ از راهكارهايي است كه مي‌تواند در غلبه بر مشكلات شوري و كم‌آبي مفيد واقع شده و از افت محصول جلوگيري نمايد.