بهينه‌سازي مقدار آب آبياري و آبشويي براساس تيمارهاي مختلف مديريت و شوري آب با استفاده از مدل AquaCrop

باتوجهبهمحدوديت هايتوليددرمناطق خشك و نيمه خشك،بهينه سازي مقدارآبياري و آبشويي ازاهميتزيادي برخورداراست. در اين پژوهش از مدل AquaCrop واسنجي و صحت سنجي شده براي دو رقم گندم زمستانه (قدس و روشن) در منطقه بيرجند و يك رقم گندم بهاره (روشن بهاره) در منطقه مشهد، به منظور بهينه سازي مقدار آب آبياري و آبشويي استفاده شد. تيمارهاي آبياري براي گندم هاي زمستانه ۱۲۵%، ۱۰۰%، ۷۵% و ۵۰ درصد نياز آبي و شوري آب ۴/۱، ۵/۴ و ۶/۹ دسي زيمنس بر متر بود. تيمارهاي آبياري براي گندم بهاره ۱۰۰%، ۹۰%، ۶۵% و ۴۰ درصد نياز آبي و شوري آب ۵/۰، ۹/۱، ۲۵/۵، ۶/۸ و ۱۰ دسي زيمنس بر متر بود. كدنويسي انجام‌شده در نرم‌افزار MATLAB به‌منظور دست يابي به مقدار بهينه آبياري و آبشويي در شرايط محدوديت زمين، با مدل AquaCrop پيوند شد. نتايج بهينه سازي نشان داد كه سود خالص براي مديريت آبياري و آبشويي مناسب در تمام سطوح شوري و رقم هاي مختلف گندم به‌جز سطوح شوري ۶/۸ و ۱۰ دسي زيمنس بر متر رقم روشن بهاره، بيشتر از مديريت هاي فعلي در شرايط مزرعه بود. مقدار افزايش سود در مديريت هاي بهينه نسبت به مديريت موجود براي رقم قدس در سطوح شوري ۴/۱، ۵/۴ و ۶/۹ دسي زيمنس بر متر به ترتيب ۴/۵۱%، ۹/۷۸% و ۵/۱۴۲ درصد و براي رقم روشن براي همين سطوح شوري به ترتيب ۷/۴۲%، ۸/۲۰% و ۳/۰% بدست آمد. همچنين مقدار افزايش سود در مديريت هاي بهينه نسبت به مديريت موجود براي رقم روشن بهاره در سطوح شوري ۵/۰، ۹/۱، ۲۵/۵، ۶/۸ و ۰/۱۰ دسي زيمنس بر متر به ترتيب ۰/۵%، ۷/۱۳%، ۳/۳۴%، ۴/۲۷% و ۴/۵۱ % بدست آمد. به‌طوركلي نتايج بهينه سازي نشان داد كه در مناطقي كه زه آب توليدي حاصل از آبياري يكي از مشكلات مهم محيط زيستي و عامل نارضايتي كشاورزان پايين دست آن منطقه است، مي توان با كاهش آب آبياري و قبول مقدار ناچيزي كاهش سود (كمينه صفر و بيشينه ۲۹ درصد) اين مشكل را برطرف نمود.