بررسي مقايسه‌اي اثر ضد درد پتيدين به دو روش تزريق داخل عضلاني و استفاده از پمپ وريدي (كنترل درد توسط بيمار) پس از سزارين

مقدمه: امروزه سزارين به يكي از رايج‌ترين اعمال جراحي تبديل شده است. يكي از عوارض سزارين، درد پس از آن است كه موجب آزردن مادر و مانع برقراري رابطه‌ي مطلوب با نوزاد مي‌شود. مخدرها از رايج‌ترين تسكين دهنده‌هاي درد هستند. براي استفاده از اپيوئيدها در تسكين درد روش‌هاي مختلفي از جمله عضلاني (IM)، وريدي (IV)، زيرجلدي و يا روش‌هاي نوين مثل كنترل درد توسط خود بيمار (PCA) وجود دارد. با در نظر گرفتن اين موضوع كه روش PCA روش نويني در حيطه‌ي كنترل درد مي‌باشد، محققين بر آن شدند تا به مقايسه‌ي اثربخشي ضد درد پتيدين به دو روش تزريق داخل عضلاني و PCA در مادران سزارين شده بپردازند. روش‌ها: اين پژوهش يك مطالعه‌ي كارآزمايي باليني مقايسه‌اي آينده‌نگر بود كه بر روي زنان ترم، تك قلو و حاملگي اول (20 تا 30 ساله) كه به صورت انتخابي تحت عمل سزارين قرار گرفتند، در سال 1389 در بيمارستان سپاهان شهر اصفهان انجام شد. معيارهاي خروج از مطالعه شامل استفاده از داروهاي ديگر، داشتن هر بيماري زمينه‌اي، ايجاد هر گونه تغيير سطح هوشياري از گيجي و خواب آلودگي تا كما و عدم رضايت بيمار بود. حجم نمونه‌ي 44 نفري در هر گروه به روش نمونه گيري تصادفي آسان انتخاب شد. بيماران پس از هوشياري در ريكاوري و سپس در بخش در ساعات 1، 2، 4، 8 و 12 پس از عمل از نظر علايم حياتي و عوارض جانبي احتمالي داروها بررسي شدند. امتياز درد توسط مقياس ديداري (VAS يا Visual analogue scale) مورد ارزيابي قرار گرفت. رضايت بيمار از ميزان و نحوه‌ي تسكين درد مورد سؤال قرار گرفت. يافته‌ها: استفاده از روش پتيدين IM كاهش قابل توجهي در امتياز درد نسبت به پتيدينPCA در ساعات 1، 8 و 12 به دنبال داشت (به ترتيب ساعات 0.04 P =، 0.003 = P و 0.03 = P). در ساعات 2 و 4 نيز ميانگين درد كمتر از گروه PCA بود اما اين تفاوت معني‌دار نبود. در ميانگين كل ساعات پتيدين IM در كاهش درد نسبت به PCA ارجح بود (0.02 P =). به منظور بررسي فراواني تهوع و استفراغ از آزمون دقيق فيشر استفاده شد كه در نتايج اعلام شده‌ي تهوع و استفراغ در گروه IM كمتر گزارش گرديد. نتيجه‌گيري: مطالعه‌ي حاضر نشان داد با وجود جديد بودن روش بي دردي توسط PCA، اين روش موجب تسكين بيشتر درد نسبت به روش‌هاي قديمي مثل IM نمي‌گردد. همچنين رضايت بيماران از اين روش كمتر از روش IM بود كه ممكن است به دليل گران بودن پمپ و عوارض جانبي آن مانند تهوع و استفراغ باشد. بنابراين پيشنهاد مي‌شود براي تأييد نتايج اين مطالعه، مطالعات بيشتري انجام گيرد.