تاثير تمرين هوازي بر شاخص مقاومت به انسولين و تركيب بدن پسران چاق در دوران بلوغ

سابقه و هدف: دوران بلوغ به دليل رشد پرشتاب جسماني، بيشتر تحت تاثير چاقي و روش هاي كنترل آن قرار مي گيرد. هدف از اين مطالعه بررسي تاثير تمرين هوازي بر شاخص مقاومت به انسولين و تركيب بدن پسران چاق در دوران بلوغ بود. مواد و روش ها: تحقيق حاضر با طرح پيش آزمون و پس آزمون به صورت مقطعي اجرا شد. آزمودني ها شامل 36 پسر چاق 12 تا 17 سال بودند كه بر اساس مقياس تانر در مراحل 2 (TS2) تا 5  (TS5) بلوغ قرار داشتند. آنها بر اساس بلوغ در دو گروه TS2,3  و TS4,5  همسان سازي شدند و هر كدام نيز در دو گروه تمرين هوازي و كنترل قرارگرفتند. پس از اندازه گيري هاي آنتروپومتريكي، سطوح سرمي گلوكز و انسولين درحالت ناشتا اندازه گيري شد. شاخص مقاومت به انسولين به روش HOMA-IR محاسبه شد. گروه تمرين هوازي به مدت 12 هفته، هفته اي 3 بار به طور ميانگين 30 دقيقه با شدت 60 تا 85 درصد ضربان قلب بيشينه دويدند. از پدومتر براي اندازه گيري سطح فعاليت بدني استفاده شد. از آزمون هاي آماري t وابسته و مستقل ، آناليز واريانس يك طرفه و دو طرفه براي تجزيه و تحليل داده ها استفاده شد. يافته ها: پس از 12 هفته كاهش درصد چربي بدن و گلوكز سرم و همچنين افزايش توده خالص بدن در گروه تمرين هوازي در هر دو مرحله بلوغ معني دار بود (05/0 p). كاهش شاخص توده بدني و كاهش توده چربي بدن فقط در گروه تمرين هوازي در سطح TS 4,5  بلوغ معني دار بود (05/0 p). كاهش انسولين  فقط در سطح TS2,3  معني دار بود (05/0 p). در همه گروه ها بجز گروه كنترل در سطح TS4,5 كاهش   HOMA-IR معني دار بود؛ اما بين تغييرات آن در دو گروه تمرين هوازي و كنترل، تفاوت معني داري ديده نشد. نتيجه گيري: تمرين هوازي تغييرات مطلوبي در HOMA-IR و تركيب بدني پسران چاق ايجاد كرد؛ اما بخشي از اين تغييرات حاصل فرايند طبيعي رشد در دوران بلوغ بود، چون مشابه آن در گروه كنترل نيز ديده شد. برخلاف نتايج ساير تحقيقات، كاهش HOMA-IR پيامد كاهش وزن، شاخص توده بدن و يا توده چربي نبود. در مقابل مي توان چنين پيشنهاد كرد كه كاهش HOMA-IR در دوران بلوغ، حاصل كاهش درصد چربي بدن است. همچنين در پيش آزمون HOMA-IR كمتر در مراحل پاياني بلوغ (TS4,5) با كاهش بيشتري در شاخص توده بدن و توده چربي بدن همراه بود. با اين وجود در تفسير اين نتايج بايد محتاط بود، چون اين تغييرات به دليل تعداد كم آزمودني ها در هر زير گروه، معني دار نشد.