بررسي تطبيقي رويكرد معناشناختي مفسرين و رويكرد زبان‏شناسي شناختي در درك آيات مرتبط با سوره هاي مكي و مدني

در مطالعات وابسته به حوزه تفسير قرآن، همواره به موضوع مكي و مدني بودن سوره‌ها به جهت استفاده از دلالات مستنتج از اين مقوله تاكيد فراواني شده است. در باب ضرورت شناخت و تشخيص سوره‌هاي مكي از سوره‌هاي مدني همين قول كفايت مي‌كند كه دانشمندان برجسته‌ علوم اسلامي نظير سيوطي(1418) و نيشابوري(1416)، كساني را كه به اين حوزه اشراف ندارند را از ورود به حوزه‌ تفسير قرآن منع كرده‌اند. در همين راستا اين پژوهش در صدد آن است كه با بررسي كاربرد طرح واره‌هاي تصويري در قرآن كريم و مقايسه‌ سه شاخص فراواني، نوع و هدف از كاربست اين نظريه در سوره‌هاي مكي و مدني، به مقايسه يافته‌ها با محتواي موضوعي سوره‌هاي مكي و مدني از ديدگاه مفسران قرآن بپردازد تا ميزان همسويي و تطابق مطالعات زبانشناختي مدرن را با تفاسير محققان علوم قرآني ارزيابي كند. در اين پژوهش، تمامي آيات قرآن كريم از لحاظ كاربرد طرح واره بررسي شده و نوع طرح‌ واره به همراه مفهوم اساسي‌اي كه طرح‌واره براي انتقال آن نقش ايفا مي كند، بررسي و شمارش شده‌اند. پس از آن آمار مجزايي از سوره‌هاي مكي و مدني، بر اساس سه شاخص فراواني و نوع و هدف، تهيه شده است. آن‌چه از تحليل اين داده‌ها و مقايسه يافته‌ها با نظر محققان و مفسران حوزه علوم تفسيري و علوم قرآني بر مي‌آيد، نشان‌دهنده آن است كه ميان مفاهيمي كه توسط طرح ‌واره‌ها مفهوم‌سازي شده و مفاهيمي كه اين دانشمندان راجع به تفاوت سوره‌هاي مكي و مدني اعلام مي‌كنند، همسويي معناداري وجود دارد.