انطباق انگيزه هاي تقلّب در مديران با الگوي نظريه چشم انداز تجمعي از طريق تجزيه و تحليل متن

گزارشگري متقلّبانه، به معناي اقدام عمدي در جهت تهيه گزارش‌هاي نادرست و گمراه‌كننده است. بند 7 استاندارد حسابداري شماره 1 ايران هيئت مديره را مسئول تهيه صورت‌هاي مالي دانسته است و مديران نيز مي‌توانند با انگيزه‌هاي متقلّبانه اقدام به تهيه گزارش‌هاي شركت، از جمله گزارش هيئت‌مديره به مجمع نمايند. يكي از نظريه‌هايي كه به توضيح شيوه‌ي تصميم‌گيري مديران بر اساس ويژگي‌هاي شخصيتي آنها (ريسك‌پذيري و ريسك‌گريزي) پرداخته است، نظريه چشم‌انداز تجمعي (CPT) است. بر اساس اين نظريه مديران، عملكردي را بعنوان نقطه‌ي مرجع در ذهن خود ايجاد كرده و چنانچه احساس كنند كه عملكردشان از نقطه‌ي مرجع فاصله خواهد گرفت، انگيزه‌هاي تقلّب در ذهن آنها شكل مي‌گيرد. در اين پژوهش ابتدا با تمركز بر تجزيه و تحليل متن گزارش‌هاي هيئت‌مديره به مجمع و با استفاده از دو روش داده‌كاوي شامل يك روش مبتني بر درخت تصميم و يك روش مبتني بر آموزش ماشين، شاخصي براي ارزيابي و تشخيص خطر تقلّب در گزارش‌هاي هيئت مديره تعيين شده است كه دقتي بيش از 90% دارد. سپس با استفاده از شاخص مذكور، بررسي شده است كه آيا انگيزه‌هاي مديران براي استفاده از روش هايي با خطر بالاي تقلّب در تهيه گزارش‌ها، از الگويي كه توسط نظريه چشم‌انداز تجمعي ارائه شده است پيروي مي‌كند يا خير؟ نتايج نشان‌دهنده‌ي عدم انطباق انگيزه‌هاي تقلّب مديران در ايران، با نظريه مذكور است.