بررسي نقش حق به شهر بر احساس تعلق در ميان گروه‌هاي جنسيتي (مطالعۀ موردي: فضاهاي عمومي اروميه)

هدف پژوهش حاضر اين است كه احساس تعلق به شهر در ميان شهروندان با توجه به تفاوت جنسيتي آنان بررسي و به مفهوم حق به شهر به‌عنوان رويكردي جديد در شكل‌گيري اين احساس پرداخته شود. جنسيت مانند محل سكونت، سن، شرايط اجتماعياقتصادي و قوميت، بر ادراك و تعلق به محيط تأثير مي‌گذارد. آنچه اهميت دارد شناسايي عوامل مؤثر بر ايجاد احساس تعلق با توجه به شاخص‌هاي برگرفته از حق به شهر است؛ بنابراين در اين نوشتار با بهره‌گرفتن از چارچوب نظري ارائه‌شده از سوي هانري لوفور و عملياتي‌كردن ايده حق به شهر او، رابطه مؤلفه حق به شهر و حس تعلق در فضاهاي عمومي شهري و تفاوت حس تعلق گروه‌هاي جنسيتي بررسي مي‌شود. پژوهش حاضر پيمايشي و ابزار سنجش در آن پرسشنامه پنج‌گزينه‌اي مبتني بر مقياس ليكرت است. به‌منظور سنجش روايي پرسش‌ها از اعتبار عاملي استفاده شده است. در تحليل عاملي اكتشافي متغير حق به شهر و احساس تعلق، مقدار KMO به‌ترتيب 0.85 و 0.83 است كه اين امر كفايت نمونه‌گيري را براي متغيرهاي پژوهش نشان مي‌دهد و از آنجا كه ضريب معناداري آزمون بارتلت صفر بود، تحليل عاملي براي شناسايي ساختار مناسب تشخيص داده شد. همچنين پس از تأييد مدل فرضي، براي صحت مدل‌هاي اندازه‌گيري از تحليل عاملي تأييدي استفاده شد. براساس نتايج، تمام بارهاي عاملي بيشتر از 0.5 بوده كه بيانگر روايي همگراست. در بحث پايايي ابزار سنجش، از روش آلفاي كرونباخ استفاده شد كه مقياس مورد اشاره براي كل پرسشنامه 0.86 به‌دست آمد كه در حد مطلوبي قرار دارد. حجم نمونه با استفاده از فرمول كوكران 384 نفر است كه با استفاده از تركيب دو روش نمونه‌گيري خوشه‌اي و شيوه طبقه‌بندي متناسب انتخاب شدند. تحليل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهاي SPSS و AMOS 24 صورت گرفت. نتايج بخش تبيين و مدل‌سازي به‌منظور تحليل تأثير مؤلفه‌هاي حق به شهر بر احساس تعلق در ميان ساكنان اروميه، نشان‌دهنده الگوي رابطه معنا‌دار و مستقيم شاخص‌هاي متغيرهاي مستقل حق به شهر با متغير وابسته تعلق شهري است. همچنين اختلاف معنا‌داري در احساس تعلق زنان و مردان وجود دارد؛ زيرا معنا‌داري اعداد (tvalue) از 1.96 بزرگ‌تر است.