شناسايي و اولويت‌بندي عوامل مرتبط با بعد اقتصادي زيست‌پذيري شهري (مطالعۀ موردي: كلان‌شهر تبريز)

از پيش‌شرط‌هاي اساسي برنامه‌ريزي به‌منظور ارتقاي كيفيت زندگي و افزايش سطح پايداري در جوامع گوناگون، شناسايي عوامل و عناصر تأمين‌كننده و مؤثر بر زيست‌پذيري شهري است كه نقش بسياري در برنامه‌ريزي‌هاي راهبردي دولت دارند. يكي از مهم‌ترين عوامل اثرگذار بر تمام جنبه‌هاي زندگي شهري، به‌ويژه زيست‌پذيري شهري عوامل اقتصادي مانند شغل مناسب، درآمد مناسب، مسكن مناسب و... است؛ بنابراين پژوهش حاضر با رويكرد توصيفي –تحليلي و به‌كمك تكنيك مدل‌سازي ساختاري–تفسيري (ISM) در پي آن است كه شاخص‌هاي اقتصادي مؤثر بر زيست‌پذيري كلان‌شهر تبريز را شناسايي، سطح‌بندي كند. درنهايت نيز مدلي مناسب با وضعيت زيست‌پذيري كلان‌شهر تبريز ارائه شود. در ابتدا شاخص‌هاي مورد نياز پژوهش به‌كمك روش تحليل محتوا، روش دلفي و مصاحبه با خبرگان در قالب 12 شاخص شناسايي شد. در مرحله بعد با استفاده از تكنيك مدل‌سازي ساختاري – تفسيري وضعيت شاخص‌ها و سطح‌بندي آن‌ها انجام شد و درنهايت به‌كمك تكنيك ميك‌مك نوع شاخص‌ها در قالب چهار نوع شاخص مستقل، وابسته، پيوندي و كليدي شناسايي شدند. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد پنج شاخص وضعيت امنيت شغلي، درآمد مناسب و كافي، داشتن شغل مناسب، فرصت‌هاي شغلي مناسب و فرصت‌هاي درآمدزايي در منطقه با ميزان تأثيرگذاري 12، مؤثرترين شاخص‌هاي اقتصادي در زمينه بهبود وضعيت زيست‌پذيري كلان‌شهر تبريز هستند؛ بنابراين بهره‌برداري از اقتصاد قوي بازار در راستاي ايجاد شغل مناسب و سرمايه‌گذاري در منطقه پيشنهاد مي‌شود.