سنجش سطح پايداري در سكونتگاه‌هاي غيررسمي شهر اردبيل به‌كمك مدل بارومتر پايداري

از جمله مهم‌ترين بازتاب‌هاي شهرنشيني معاصر، پيدايش و گسترش محله‌هاي آسيب‌پذير (سكونتگاه‌هاي غيررسمي) در مركز يا پيرامون شهرهاست. اين سكونتگاه‌ها را مي‌توان بخش‌هاي فراموش‌شده و برنامه‌ريزي نشده‌اي در مقايسه با ساير سكونتگاه‌هاي شهري دانست كه از نظر پايداري بسيار شكننده هستند. لازمه سنجش پايداري بررسي ابعاد چهارگانه پايداري (اجتماعي فرهنگي، اقتصادي، زيست‌محيطي و كالبدي) به‌صورت سيستماتيك است؛ از اين‌رو هدف پژوهش كاربردي و توصيفيتحليلي حاضر واكاوي و سطح‌بندي وضعيت پايداري سكونتگاه‌هاي غيررسمي شهر اردبيل با تكيه بر معيارهاي پايداري محله‌اي و اولويت‌بندي آن‌ها براي برنامه‌ريزي آتي است. اطلاعات مورد نياز به‌كمك مطالعات كتابخانه‌اياسنادي و روش‌هاي ميداني گردآوري شده‌اند. جامعه آماري نيز محله‌هاي پانزده‌گانه سكونتگاه‌هاي غيررسمي شهر اردبيل است. به‌منظور تجزيه و تحليل داده‌ها از نرم‌افزارهاي Excel و SPSS استفاده شد و با بهره‌گيري از مدل بارومتر پايداري سطوح پايداري محله‌هاي هدف در چهار بعد (اجتماعي فرهنگي، اقتصادي، زيست‌محيطي و كالبدي) تعيين شد. همچنين نقشه‌ها براي بازنمايي بهتر، به‌كمك نرم‌افزار Arcgis ترسيم شدند. براساس نتايج اجراي مدل مزبور، محله سلمان‌آباد با امتياز 0.501 از پايداري متوسط برخوردار بود. پس از آن محله كاظم‌آباد (0.344) و اسلام‌آباد (0.300) در وضعيت ناپايداري بالقوه و ساير محله‌هاي هدف در وضعيت ناپايدار قرار دارند. درمجموع محله‌هاي هدف از نظر ميانگين كل رفاه اكوسيستم (0.231) و رفاه انساني (0.249) در سطح بسيار پاييني قرار دارند؛ بنابراين با توجه به شرايط ناپايداري سكونتگاه‌هاي غيررسمي شهر اردبيل مي‌توان نتيجه گرفت سطح پايداري در اين محله‌ها مناسب نيست؛ از اين‌رو برنامه‌هاي توسعه‌اي متناسب با ضعف‌ها و قوت‌هاي هر محله و براساس سطوح پايداري هريك از اين سكونتگاه‌ها ضروري است.