تأثير تراكم جمعيتي بر شاخص هاي كيفيت زندگي شهري نمونۀ مطالعه: منطقۀ 3 كلانشهر تهران

به‌دنبال گسترش شهرنشيني، شاهد شكل گيري نواحي با تراكم جمعيتي بالا در كلان‌شهرها هستيم كه با مسائلي همچون شلوغي، كاهش سرانۀ خدمات و غيره درگيرند؛ بنابراين ضرورت دارد تأثير تراكم جمعيتي بر شاخص هاي كيفيت زندگي مورد ارزيابي قرار گيرد تا بر مبناي آن بتوان اصلي ترين شاخص هاي تأثيرپذير از تراكم جمعيتي را شناسايي‌كرده و براي مرتفع‌نمودن آنها برنامه‌ريزي كرد. ازهمين رو، به‌منظور آزمون فرضيۀ پژوهش، منطقۀ 3 شهر تهران به‌عنوان نمونۀ مورد مطالعه انتخاب شده ‌است كه درحال‌حاضر با روند سريع افزايش تراكم جمعيتي همراه ‌است و عدم نظارت و كنترل بر آن مي تواند آثار نامطلوبي بر كيفيت زندگي شهروندان داشته ‌باشد. اين پژوهش با شيوۀ شناخت ذهني مبتني بر پيمايش ميداني از شهروندان بررسي شده است. در اين‌راستا 22 شاخص سنجش گر كيفيت زندگي از منابع معتبر داخلي و خارجي استخراج شده است. در ادامه تراكم جمعيتي به‌عنوان متغير مستقل و شاخص هاي 22گانه به‌عنوان متغيرهاي وابسته انتخاب‌شده و به كمك تحليل همبستگي كانوني مورد سنجش قرار گرفته اند. خروجي هاي تحليل نشان مي دهد با احتمال 99 درصد، همبستگي ميان دو مجموعۀ متغيرها مورد تأييد است و دراين‌ميان به متغيرهاي رضايتمندي از روابط همسايگي در محل سكونت، رضايتمندي از قيمت خريد مسكن، رضايتمندي از كيفيت خدمات اتوبوس‌راني، رضايتمندي از وضعيت و امكانات فضاهاي باز شهري و رضايتمندي از كيفيت خدمات ورزشي به‌ترتيب با همبستگي ساختاري 406/ ، 322/ ، 455/ ، 494/ و 314/ به‌عنوان بخشي از متغير كانوني محسوب مي گردند و بنابراين بيشترين تأثيرپذيري را از تراكم جمعيتي دارند. اين مسئله نشان مي دهد افزايش بيش از حد تراكم جمعيتي در قسمت‌هايي از منطقۀ 3 شهر تهران، موجب كاهش رضايت شهروندان از برخي شاخص هاي كيفيت زندگي شده ‌است كه اصلاح و تعديل تراكم جمعيتي در منطقۀ 3 را ضروري مي كند.