تحليلي بر عدالت فضايي و تأثير آن بر بوم‌شناسي سياسي شهرها نمونه موردي: كلانشهر تهران

مفهوم بوم شناسي سياسي شهر بامعادل سازي مفاهيم زيستي در ارتباط با شهر، به مطالعه و بررسي روابط متقابل فرآيندهاي سياسي، زيست محيطي و اقتصادي و نقش كمبود منابع در فضاي داخلي شهر مي پردازد و در قالب آن مي توان اثر ساختار اجتماعي بر محيط زيست شهري را درك كرد. هدف اين تحقيق  بررسي و تحليل توسعه فضايي مناطق 22 گانه شهر تهران و تأثير آن بر شرايط زيست محيطي مناطق مي باشد. روش تحقيق توصيفي تحليلي بوده است كه براي جمع آوري اطلاعات مورد نياز از روش اسنادي (كتابخانه اي) استفاده شده است. تعداد شاخص ها براي بررسي توسعه فضايي 42 مورد بوده است. اين شاخص ها در 6 بعد اصلي اقتصادي، اجتماعي، كالبدي، زيربنايي، امنيتي، فرهنگي گنجانده شده است و 4 شاخص نيز براي ارزيابي شرايط زيست محيطي در سطح مناطق مورد بررسي و تحليل قرار گرفته اند. براي تحليل داده ها و ارزيابي شرايط توسعه فضايي و زيست محيطي كلانشهر تهران از  مدل AHP و تحليل عاملي استفاده شده است. در سنجش ميزان تأثيرگذاري توسعه فضايي بر شرايط زيست محيطي از رگرسيون چند متغيره استفاده شده است. براي مدلسازي فضايي از رگرسيون وزني جغرافيايي (GWR) و رگرسيون حداقل مربعات معمولي (OLS) استفاده شده است. نتايج نشان مي دهد كه بين مناطق شهر تهران شكاف فضايي شديدي وجود دارد، همچنين شرايط زيستي محيطي با شاخص هاي كالبدي، اقتصادي و اجتماعي همبستگي فضايي بالايي دارد. به طوري كه متغير اجتماعي با مقدار 0.63 و متغيرهاي كالبدي و فرهنگي با مقدار 0.37 و 0.36  بيشترين تأثيرگذاري را در كيفيت زيست محيطي مناطق دارند.