چيستي شناسي ضمان از منظر فقه شيعه

با پيشرفت و گسترش جامعه بشري، اشخاص براي تنظيم و تأمين روابط مالي و تجاري، معاملات را به شيوه هايي منعقد مي سازند كه ضمان، جزو لاينفكّ آنهاست. انضمامي بودن ضمان در برخي از اين معاملات، نه تنها آن را در ناهماهنگي ظاهري با ماهيّت انتقالي بودن ضمان مصطلح در فقه شيعه قرار مي دهد، بلكه تعارض ظاهري را بين برخي از مواد قوانين مدني و تجاري نيز سبب مي گردد. توجه به نتايج مترتّب بر واقعيّت مذكور، نوشتار حاضر را بر اين وا مي دارد كه با بررسي پيشينه و سير چيستي ضمان در گستره ادبيّات فقه شيعه، مشروعيّت انضمامي بودن چيستي ضمان را در فقه شيعه امكان سنجي كند و اثبات اين فرضيه را نتيجه گيرد كه ضمان در فقه شيعه، التزام و تعهّدي اعمّ از انتقالي و انضمامي است كه حسب اراده و يا مقتضاي معامله، در نقل ذمّه به ذمّه و يا ضمّ ذمّه به ذمّه، ظهور و تعيّن مي يابد.