روش‌شناسي كتاب الأصول في النحو ابن‌سراج (با تكيه بر نقد و بررسي ويژگي‌هاي كتاب)

اختلافات فراوان ميان دو‌‌ مكتب نحوي بصره و كوفه باعث‌‌ شد تا براي نحو هم‌‌چون فقه و كلام علمي پديد ‌‌آيد و پژوهش‌گر‌‌ان اين ‌‌حوزه ازطريق آن استنباط احكام نحوي را دريابند كه آن را «أصول‌النحو» يا «علل‌النحو» ناميده‌اند. ابن‌‌سراج ازجمله كساني است كه در كتاب الأصول في النحو به اين‌ ‌علم پرداخته ‌‌است. بسط و تفصيل او در باب‌ها و فصل‌هاي اين كتاب بر ذهن دريابندۀ اين‌‌ دانشمند بزرگ دلالت دارد و بيان‌گر آن است كه وي حق مطلب را در بيان و باب‌‌بندي علم نحو و تاحدي در علم اصول نحو ادا ‌‌كرده ‌‌است. مقالۀ حاضر با شيوۀ توصيفي ـ تحليلي روش ابن‌‌سراج را در كتابش بررسي كرده‌‌ است. مهم‌‌ترين يافته‌هاي اين ‌‌پژوهش نمايان‌گر آن است كه اين‌‌ كتاب نظمي منطقي دارد و ابن‌‌سراج در آن افزون‌بر به‌‌‌دست‌دادن نظرهاي نوين، اصول دو مكتب بصري و كوفي را به‌‌گونه‌اي معقول درهم‌آميخته است. او در بهره‌‌گيري از آثار پيش از خود به تقليد صرف نپرداخته، بلكه پيوسته تلاش‌‌ كرده ‌‌است تا مطلبي نو بر يافته‌هاي پيشين بيفزايد. اهميت اين ‌‌موضوع در آن است كه تاكنون پژوهشي دربارۀ ابن‌‌سراج و كتابش به پارسي مشاهده ‌‌نشده و پژوهش‌گر‌‌ان اين ‌‌حوزه در عصر حاضر به علم اصول توجهي نكرده‌اند.