نقد نظريۀ بانك‌داري بدون ربا از ايده تا اجراي آن در ايران (با تأكيد بر قانون بانك‌داري بدون ربا)

پس از پيروزي انقلاب، يكي از اصلي‌‌ترين اقدامات صورت‌گرفته در كشور حذف ربا از نظام بانكي با تأسي از نظريۀ بانك‌داري بدون رباي شهيد صدر بود. مبناي تدوين قانون بانك‌داري بدون ربا در سال 1361 در كشور، همين نظريۀ شهيد صدر بوده است. اما با گذشت نزديك به چهار دهه از انقلاب، عملكرد نظام بانكي درخصوص پياده‌‌سازي اين نظريه، به‌‌گونه‌‌اي بوده است كه ازسوي صاحب‌نظران اقتصادي با انتقادهاي فراوان روبه‌رو بوده ‌است. در اين مقاله ابتدا با روش مروري ـ تحليلي به بررسي و نقد قانون بانك‌داري بدون ربا پرداخته شد و سپس به‌روش تحليل محتواي كيفي و به‌‌كمك ابزار مصاحبۀ نيمه‌‌ساختاريافته با خبرگان بانكي و دانشگاهي، 118 واحد معنايي، 25 مفهوم، و درنهايت 8 مقوله با عنوان مهم‌ترين انتقادات ساختاري در پياده‌‌سازي بانك‌داري بدون ربا در ايران، استخراج شد و موردبررسي قرار گرفت. درنهايت، به‌‌منظور بهبود عملكرد نظام بانك‌داري بدون ربا، پيش‌نهادهايي ارائه شده است.