مؤلفه‌هاي معناباختگي در شعر كتيبه مهدي اخوان ثالث

يكي از جريان‌هاي ادبي كه متأثر از اتفاقات سياسيِ اروپاي قرن بيستم است، معناباختگي است. اين جريان، نخست در تئاتر فرانسه پديد آمد و به‌ سرعت در اروپا منتشر شدو بعداز مدتي بر ديگر گونه‌هاي ادبي تأثير گذاشت. روشنفكران نوگراي ايراني تقريباً هم‌زمان با رواج آن در اروپا، به آن علاقه‌مند شدند و در قالب ترجمه، شاهكارهاي آن را به جامعه‌ي  ايران شناساندند. تحت‌تأثير رويدادهاي سياسي دهه‌هاي سي و چهل خورشيدي، شرايط جامعه در ايران نيز به‌گونه‌اي پيش رفت كه آثاري با رويكرد معناباخته پديدار شدند. يكي از شاعراني كه در آن دوره به اين رويكرد علاقه مند شد، مهدي اخوان ثالث است. در اين مقاله ابتدا به زمينه‌هاي فكري و بستر تاريخي معناباختگي در ادبيات غرب پرداخته‌، معناي واژه‌ي (absurd) و مفهوم و مصداق آن را در ادبيات اروپا بازبيني كرده ايم؛ سپس مؤلفه‌ها‌ و مباني كاركردي اين مكتب را در ادبيات برشمرده‌ايم. در قسمت بعدي مقاله سراغ شعر كتيبه اخوان رفته ايم و شرايط اجتماعي سياسي ايران را در دهه‌هاي سي و چهل به عنوان زمينه‌ي  تاريخيِ سرودن اين شعر بررسي كرده ايم و در قسمت پاياني مؤلفه‌هاي جريان معناباختگي را در شعر كتيبه برشمرده و به شرح تفصيليِ آن پرداخته‌ايم. بازنگري هانشان مي‌دهد اخوان ثالث در زمان سرودن كتيبه با اين جريان آشنا بوده و تقريباً همه‌ي مؤلفه‌هاي آن را به كار برده‌است.