نظريه علم مطلق پويا: نقد و بررسي ديدگاه جان سندرز در خصوص علم مطلق الهي و اختيار آدمي

جان سندرز، در كتاب خدايي كه ريسك مي‌كند، در پي پاسخي مناسب و كارآمد به مسئلۀ علم پيشين الهي و اختيار انسان است. ضمن تأييد علم مطلق الهي، او علم پيشين فراگير و حتمي خداوند به رويدادهاي آينده را انكار مي‌كند. او ديدگاهش را «علم مطلق پويا» مي‌نامد. مطابق اين ديدگاه، آينده به لحاظ معرفتي گشوده است، و حقايق مربوط به آينده قابل دانستن نيستند؛ در نتيجه علم پيشين الهي منطقاً امكان‌پذير نيست. خداوند البته هر چيز دانستني را مي‌داند، ولي علم مطلق مستلزم علم پيشين نيست. خداوند حتي مي‌تواند ـ بر اساس علم جامع خود به رويدادهاي زمان حال و گذشته ـ آينده را پيش‌بيني كند، ولي اين پيش‌بيني همواره در معرض خطا و اشتباه است. همان طور كه قدرت مطلق خداوند با ناتواني او در انجام محالات منطقي نقض نمي‌شود، علم مطلق او نيز با ندانستن نادانستني‌ها انكار نمي‌شود. در پژوهش حاضر، ضمن تبيين و توضيح ديدگاه جان سندرز، به نقد و بررسي آن پرداخته‌ايم.