فرانقد ادبي در آثار سيدمرتضي(ره)

مقالۀ حاضر، توانست با مطالعۀ آثار سيدمرتضي و همچنين آثار نويسندگاني كه به بررسي انديشه‌هاي ادبي و نقدي او پرداخته‌اند، انديشه‌هاي فرانقدي او، را مورد بررسي قرار دهد. بررسي مجموعۀ آثار سيدمرتضي نشان مي‌دهد كه سه اثر امالي، الشهاب و طيف الخيال او بيشترين قضاياي نقدي ادبي را در خود جاي داده‌اند و ما تلاش كرديم تا دريابيم سيدمرتضي چه ديدگاه‌هاي متمايزي از معاصران و پيشينيان خود داشته است و چه گام‌هايي در گسترش انديشه فرانقد ادبي برداشته است و در يك فرايند پژوهشي مبتني بر روش توصيفي تحليلي دريافتيم كه او با تبيين برخي قضاياي نقدي رايج در زمان خود و با بهره‌گيري از نظريات نظريه‌پردازان نقدي و ادبي از جمله «جاحظ»، «ابن قتيبه»، «آمدي» و غيره در كتاب‌هايشان، دانش نقدي خود را ارتقا داده است و با بهره‌گيري از دانش خود در ساير زمينه‌ها از جمله كلام، فقه، تفسير و غيره در اين وادي ضمن پرداختن به برخي از نظريات، تئوري‌ها و قضاياي نقدي زمان خود، و تئوري‌هايي چون لفظ و معني ، نقد بلاغي، اقدام به داوري درباره شيوه‌هاي نقدي موازنه و مفاضله كرده است. و در فرايند بررسي و تفسير آثار ادبي، گاهي خود در قضاياي نقدي، نظريه‌پردازي كرده و شيوۀ نقدي جديدي را در نقد آثار پيشنهاد داده است.