حقوق و تكاليف فقهي حقوقي راهن و مرتهن؛ ميانكنشي اخلاقي انساني

به‌موجب عقد معيّن رهن كه در اكثر كتب فقهي به تبيين احكام آن پرداخته شده و در مواد 771 تا 794 قانون مدني نيز قواعد آن تقنين گرديده است، بدهكار مالي را به منظور استيثاق دَين خويش، به بستانكار مي سپارد تا پس از اداي دَين در سررسيد، فكّ رهن صورت گرفته و مجدداَ آن را بازستاند يا در صورت عدم تأديه ي دَين در موعد مقرّر، مرتهن بتواند از محل فروش آن استيفاي طلب نمايد. در اين رهگذر هر يك از طرفين عقد رهن، داراي حقوق و تكاليفي بوده كه شارع بر آن‌ها بار نموده است. شناخت اين حقوق و تكاليف، مي‌تواند سبب حلّ بسياري از منازعات حقوقي گردد. از جمله حقوق راهن، حقّ انتفاع از مال مرهون است و پرداخت هزينه‌ي نگهداري مرهونه و اقباض رهينه به مرتهن، از تكاليف وي مي‌باشد. مرتهن، حقّ تقدّم بر ساير غرماء و حقّ اعراض و انصراف از مورد رهن را دارد و از سويي مكلّف به حفظ، اداره و ردّ مال مرهون است.