بررسي روند تغييرات دماي ديرينه در نهشته‌هاي كربناتۀ آپتين آلبين در زون چين‌خورده راندۀ زاگرس بر مبناي داده‌هاي ايزوتوپ اكسيژن

در مطالعۀ حاضر سعي شد روند تغييرات اقليمي در زمان تشكيل نهشته‌هاي كربناتۀ سازند داريان به سن آپتين در زون چين‌خورده راندۀ زاگرس با استفاده از داده‌هاي ژئوشيميايي (شامل داده‌هاي ايزوتوپي و عنصري) بررسي شود. به‌منظور مطالعۀ نوسانات دماي ديرينه از روند تغييرات ايزوتوپ اكسيژن (شاخص حساس به دما) استفاده شد. نتايج به دست آمده وجود يك دوره گرم‌شدن در ابتداي آپتين پيشين و دو دوره سرد‌شدن (يكي در انتهاي آپتين پيشين و ديگري در آپتين پسين) را نشان دادند. انطباق روند تغييرات نسبت استرانسيوم به كلسيم، ايزوتوپ پايدار كربن و روند نوسانات دمايي در اين نهشته‌ها و مقايسه آن با ساير مطالعه‌ها نشان مي‌دهد ورود دي‌اكسيدكربن به سيستم جوي اقيانوسي از طريق فعاليت‌هاي آتشفشاني زيردريايي مهم‌ترين سازوكار افزايش دماست؛ در مقابل، خروج اين گاز گلخانه‌اي در اثر خروج كربن از طريق دفن مواد آلي در نهشته‌ها عامل اصلي كاهش دما در نظر گرفته مي‏شود. داده‌هاي حاصل همانند نتايج به‌دست‌آمده در ساير نقاط دنيا نشان مي‌دهند طي تشكيل نهشته‌هاي كربناتۀ سازند داريان، شرايط گلخانه‌اي در تمام بازۀ زماني آپتين و به تبع آن دورۀ كرتاسه غالب نبوده و پيوستگي شرايط گلخانه‌اي توسط دوره‌هايي از سردشدگي و كاهش دما قطع شده است.