بررسي نقش چينه‌‏شناسي سازند تيرگان در آب‌دهي چاه‌هاي آب در شمال و شرق بجنورد

به‌منظور تأمين آب آشاميدني و صنعت، چاه‌هاي متعددي در حوضۀ كپه‏‌داغ حفر و بهره‏‌برداري شده‌اند. هشت حلقه از اين چاه‌ها براي صنايع و دو حلقه براي آب آشاميدني در شرق و شمال‌شرق بجنورد و در سازند آهكي تيرگان حفر شده‏اند. بررسي آب‌دهي اين چاه‌ها نشان مي‌دهد ارتباط معناداري بين چينه‏شناسي و آب‌دهي چا‌ه‌ها برقرار است. چاه‌هايي كه در سمت شمال‌‌شرق منطقۀ مدنظر حفر شده‌اند، در مقايسه با چاه‌هاي شرق منطقه آب‌دهي بيشتري دارند. براي بررسي دقيق‏تر وضعيت چينه‏شناسي منطقه، برش چينه‌شناسي كاملي از سازند تيرگان به ضخامت 510 متر در كوه باباموسي اندازه‏گيري، نمونه‏برداري و مطالعه شد. نتايج حاصل از اين برش زمين‌شناسي با ستون چينه‏شناسي حاصل از لاگ‌هاي حفاري هر‌يك از چاه‌هايي كه در سازند تيرگان حفاري شده‌اند، مقايسه شدند. برش چينه‌شناسي بابا‌موسي به پنج واحد سنگي آهكي، مارني و آهكي مارني ‌تقسيم مي‌شود. واحد‏هاي سنگي آهكي لايۀ تراوا يا آبخوان كارستي و واحد‌هاي سنگي مارني و آهكي– مارني به‌ترتيب لايه‌‏هاي ناتراوا و نيمه‌تراوا محسوب مي‌شوند. چاه‌هاي حفرشده در واحد سنگي آهك بالايي بيشترين آب‌دهي را نسبت به ساير چاه‌ها دارند؛ در مقايسه، چاه‌هايي كه كل واحد سنگي آهك بالايي را قطع نكرده‌اند و به واحد‏هاي سنگي مارني، آهك مياني و آهكي مارني پايين‏تر نفوذ كرده‌اند، اگرچه تا دو برابر عمق دارند، آب‌دهي كمتري دارند؛ بنابراين، واحد سنگي آهك بالايي بهترين واحد سنگي داراي آب است. در اين منطقه مي‌توان سازند تيرگان را باتوجه‌به ويژگي‌هاي چينه‏شناسي به چند واحد هيدرواستراتيگرافي تقسيم كرد.