الگوي پراكنش فلزات سنگين در رسوبات آبراهه‌اي منطقۀ بايچه‌باغ، شمال‌غرب زنجان

به‌منظور بررسي مقدار فلزات سنگين در رسوبات آبراهه‌اي منطقۀ بايچه‌باغ واقع در شمال‌غرب استان زنجان، 131 نمونه از ايستگاه‌هاي مدنظر انتخاب شدند. نمونه‌ها پس‌از هضم به روش چهار اسيد، به كمك دستگاه ICPOES تجزيه‌و‌تحليل شدند. به‌منظور تعيين نوع توزيع الگوي فضايي حاكم بر داده‌ها از روش خودهمبستگي فضايي موران جهاني و آمارۀ موران محلي استفاده شد. محتواي فلزات آرسنيك، بيسموت، كادميم، مس، نيكل، سرب، آنتيموان و روي به‌ترتيب با مقادير ميانگين 21.83، 0.32، 0.35، 35.57، 68.96، 37.61، 1.96 و82.71 گرم در تن در نمونه‌هاي رسوب آبراهه‌اي منطقۀ مورد‌مطالعه بيشتر از ميانگين پوسته و غلظت كبالت با مقدار ميانگين 20.30 گرم در تن در بيشتر ايستگاه‌ها كمتر از ميانگين پوسته است. مقادير بيش از 0.9 آمارۀ موران گوياي وجود ساختار فضايي فلزات سنگين منطقۀ موردمطالعه و درنتيجه توزيع خوشه‌اي اين فلزات است. بر اساس آمارۀ موران محلي، آلوده‌ترين منطقه به فلزات سنگين در محدودۀ موردمطالعه، در مجاورت جنوب‌غربي معدن متروكۀ بايچه‌باغ و منطبق بر كانه‌زايي‌هاي پلي‌متال رگهرگچه‌اي موجود در اين محل و دگرساني‌هاي مرتبط با آنها تشخيص داده شد. تحليل داده‌هاي به‌دست‌آمده و بررسي ارتباط آنها با زمين‌شناسي منطقه نشان مي‌دهد منشأ غلظت عناصر موردمطالعه زمين‌زاد و درارتباط‌با كاني‌سازي‌ها و دگرساني‌هاست.