حمايت از قربانيان تروريسم در پرتو روند انساني شدن حقوق بين‌الملل

هنجارها و ساختارهاي حقوق بين‌الملل در فضايي برزخ‌گونه متأثر از دو رويكرد كلي دولت‌محورانه و انسان‌محور تكوين و تحول مي‌يابد. روند انساني شدنِ ريشه‌دار در آموزه‌هاي اخلاقي كانت كه سبب تغيير نگرش و تحول در جايگاه فرد در نظام حقوق بين‌الملل گرديده است در حوزه تروريسم و قربانيان آن نيز تأثيرگذار ظاهر شده است. توجه به افراد و حمايت از آنان در برابر اقدامات تروريستي و ضدّتروريستي كه پيشتر در چارچوب گفتمان دولت‌محورانه (گروسيوسي) حقوق بين‌الملل معنا و محملي نداشت با تأثيرپذيري از گفتمان كانتي و انسان‌محور حقوق بين‌الملل موضوعيت پيدا كرده است. اين حركت با اتّخاذ اعلاميه مجمع عمومي سازمان ملل متّحد در سال 1985 آغاز و پس از آن در اسناد مختلفي در سطح جهاني و منطقه‌اي پي گرفته شد. در عين حال علاوه بر هنجارها، ساختارها نيز از اين موضوع تأثير پذيرفته‌اند. در مجموع هرچند حركت آغازشده در راستاي حمايت مادي و معنوي از قربانيان تروريسم اقدامي كاملاً شايسته و درخور تحسين است، اما به نظر مي‌رسد تلاش‌هاي انجام‌شده كافي نيست؛ علاوه بر افزايش گستره اقدامات حمايتي، محتواي حقوق نرم اسناد بين‌المللي بايد در قالب كنوانسيون‌هاي الزام‌آور درآيد. در عين حال حمايت از قربانيان تروريسم نيازمند اصلاحاتي در ساختارهاي حقوق بين‌الملل است.