تأثير حاصلخيزكننده‌هاي خاك بر تركيبات فنلي، فعاليت آنتي‌اكسيدانتي و عملكرد اندام‌هاي رويشي گياه نعناع فلفلي (Mentha piperita L.) تحت تنش كم‌آبي

كمبود آب در ايران همواره به‌عنوان عامل محدودكننده توليد محصولات زراعي و باغي به‌شمار مي‌رود. در اين شرايط، نحوه جذب عناصر غذايي و انجام فرآيندهاي متابوليسمي گياهان متفاوت بوده و مي‌تواند سبب كاهش رشد گردد كه ميزان اين كاهش همواره با تغييرات مهمي در خصوصيات كيفي گياهان ازجمله گياهان دارويي همراه است. در همين راستا براي بررسي تنش كم‌آبي (در سه سطح بدون تنش، تنش متوسط و تنش شديد) و شش رژيم كودي (تأمين نياز كود نيتروژن گياه به‌وسيله تلفيقي از كود ورمي‌كمپوست و كود اوره)، آزمايشي در دانشكده كشاورزي دانشگاه تربيت مدرس در سال 1397 انجام شد. صفات مورد مطالعه شامل ميزان كلروفيل، فلاوونوئيد، آنتوسيانين، كارتنوئيد، DPPH فنول‌هاي كل، ارتفاع، شاخص سطح برگ، وزن خشك بيوماس، درصد و عملكرد اسانس بودند. نتايج حاكي از آن بود كه تيمار كم‌آبي باعث كاهش ميزان كلروفيل برگ، DPPH، ارتفاع گياه، شاخص سطح برگ، وزن خشك اندام هوايي و عملكرد اسانس شد. اگرچه ميزان فلاونوئيدها، كارتنوئيد، فنل‌هاي كل و درصد اسانس با كم‌آبياري متوسط افزايش و در كم‌آبياري شديد دوباره كاهش يافتند. افزايش ميزان ورمي‌كمپوست در تيمار كودي منجر به افزايش مقدار صفات فيزيولوژيك و رويشي گياه نعناع فلفلي شد. مطابق نتايج به‌دست آمده از اثر متقابل دو تيمار، بيشترين ارتفاع گياه، وزن خشك اندام هوايي و عملكرد اسانس در شرايط آبياري مطلوب و تيمار 14 تن ورمي‌كمپوست به‌دست آمد. بيشترين ميزان فنل‌هاي كل در كم‌آبياري متوسط و كود تلفيقي 70 كيلوگرم اوره+7 تن ورمي‌كمپوست حاصل شد. همچنين بيشترين درصد اسانس و ميزان فلاونوئيدها در كم‌آبياري متوسط همراه با 14 تن كود ورمي‌كمپوست مشاهده شد. به‌طور كلي نتايج نشان داد در بين رژيم‌هاي آبياري، كود ورمي‌كمپوست هم در عملكرد رويشي و هم در صفات فيزيولوژيك گياه اثر مثبتي داشت.