كاركردشناسي تكرارِ قصه‌هاي قرآن با تأكيد بر همبستگي آيات سوره‌ها در هدف (مطالعه موردي قصه قوم ثمود)

در‌باره چرايي تكرار قصه‌هاي قرآن ديدگاه‌هاي متعددي مانند اعجاز بياني، تكميل تصاوير و صحنه‌هاي يك داستان، تأكيد با هدف اثرگذاري بيشتر و جذب مخاطب با پرداخت‌هاي گوناگونِ يك داستان بيان شده است. اين ديدگاه‌ها دچار چالش‌اند. تأمل در موضوع يا موضوعات اصلي سوره‌ها، به‌ويژه فضاي اجتماعي و رواني نزول آنها، سياق آيات و مقايسه پرداخت‌هاي گوناگون يك قصه در سوره‌هاي مختلف نشان مي‌دهد كه هدف اصلي از تكرارِ متفاوت قصه‌ها، به‌كارگيري آنها متناسب با هدف سوره‌هاست. يكي از اين گونه قصه‌ ها، داستان قوم ثمود است. اين قصه در 21 سوره آمده كه دو سوره مدني و بقيه مكي هستند. اين قصه در بازه‌هاي زماني متفاوت و ناظر به شرايط گوناگون پيامبر (ص)، مسلمانان و دشمنان اسلام نازل ‌شده و هركدام هدف جداگانه‌اي داشته‌اند. ازجمله مي‌توان به اين اهداف اشاره كرد: هشدار شديد به مشركان، منافقان و تكذيب‌كنندگان آيات و آموزه‌هاي الهي در موقعيت‌هاي گوناگون، دلداري به پيامبر و مسلمانان در شرايط مختلف، طرح و تعليم آموزه‌هاي مهم خداشناختي و معادشناختي، بيان سنت‌هاي الهي و پاسخ به مشركان و دفاع از دعوت توحيدي. قصه ثمود و بخش‌هاي مختلف آن متناسب با اين اهداف در سوره‌ها ياد و گزارش شده است.