برآورد مكاني ارزش اقتصادي كاركردهاي حفاظت خاك و آب در جنگل هاي زاگرس (مطالعه موردي حوزه سروآباد استان كردستان)

رايگان پنداشتن خدمات اكوسيستم‌هاي جنگلي و نبود آگاهي علمي از ابعاد كمي و كيفي ارزش اقتصادي اين خدمات يكي از مهمترين علل تخريب جنگل‌ها به شمار مي‌رود. با توجه به تفاوت‌هاي بي‌شمار در خصوصيات اكولوژيك سرزمين در حوزه زاگرس، در اين پژوهش با استفاده از الگوي ارزش‌گذاري مكاني، خدمات حفاظت خاك و آب به عنوان مهمترين كاركردهاي حفاظتي جنگل‌هاي زاگرس، در حوزه سروآباد استان كردستان مورد ارزش‌گذاري اقتصادي واقع شدند. در اين پژوهش براي برآورد ارزش حفاظت خاك مقدار فرسايش در واحد‌هاي مختلف با استفاده از روش پسياك اصلاح شده برآورد و با به كارگيري رويكرد هزينه فرصت ارزش‌گذاري شد. براي برآورد ارزش اقتصادي كاركرد حفاظت و تنظيم آب نيز واحدهاي همگن هيدرولوژيك تفكيك و نقشه‌سازي شدند و مقدار رواناب در هر واحد با استفاده از روش جاستين برآورد شد. با در نظر گرفتن سناريوهاي كاهش يا حذف پوشش جنگلي، نفوذ آب ناشي از بارندگي‌هاي سالانه در حوزه جنگلي كمي‌سازي شد. كاركرد حفاظت آب با استفاده از رويكرد هزينه جايگزيني ارزش‌گذاري شد. نتايج حاكي از ارزش ميانگين سالانه‌اي معادل 27002.82 ريال در هر هكتار از اراضي جنگلي منطقه براي خدمات جلوگيري از دست رفتن اراضي و كنترل رسوبات و ارزش ميانگين معادل 790000 ريال در هر هكتار جنگل در سال براي كاركرد حفاظت آب در حوزه سروآباد است. تفاوت‌هاي اكولوژيكي و ساختاري در منطقه مطالعاتي سبب تفاوت ارزش از محلي به محل ديگر، در منطقه مطالعاتي شد. اين تفاوت، لزوم عدم انجام برآوردهاي ميانگين و انجام ارزش‌گذاري مكاني در اكوسيستم‌هاي غير‌همگن چون جنگل‌هاي زاگرس را نشان مي‌دهد.