بررسي روند تغييرات كاربري اراضي شهرستان لاهيجان و پيش‌بيني تغييرات آتي آن با مدل LCM

يكي از ملزومات مديريت منابع‌طبيعي، آمار به هنگام از تغييرات كاربري اراضي است كه انسان از طريق آن، محيط‌زيست خود را تحت تاثير قرار داده است. پژوهش ح‍اض‍ر ب‍ا اس‍ت‍ف‍اده‌ از مدل LCM به‌ آشكارسازي و پيش‌بيني ت‍غ‍ي‍ي‍رات‌ ك‍ارب‍ري اراضي شهرستان لاهيجان در استان گيلان در بازه زماني 1984 تا 2020 پرداخته است. ابتدا تصاوير ماهواره لندست سال‌هاي 1984، 2000 و 2016 در پنج كلاس جنگل، مرتع، كشاورزي، مناطق انسان‌ساخت و منابع آبي طبقه‌بندي شدند. سپس پيش‌بيني كاربري اراضي سال 2016 با نقشه‌هاي كاربري سال‌هاي 1984 و 2000 انجام شد. از متغيرهاي ارتفاع، شيب، بارش، فاصله از مناطق مسكوني، فاصله از اراضي كشاورزي، فاصله از مراتع، فاصله از حاشيه جنگل و فاصله از جاده به‌عنوان عوامل موثر بر تغييرات استفاده شد. ارزيابي صحت پيش‌بيني براساس نقشه‌هاي كاربري اراضي 2016 واقعيت زميني و 2016 پيش‌بيني انجام شد كه مقادير موفقيت خنثي، موفقيت، هشدار خطا و خطا به‌ترتيب 04/88 درصد، 65/2 درصد، 45/8 درصد و 28/4 درصد به دست آمد كه نشان‌دهنده انطباق قابل قبول تصوير پيش‌بيني شده با تصوير واقعيت زميني است. در ضمن در تحقيق حاضر مقدار خطاي حاصل از پيش‌بيني مدل حدود 6/12 درصد بود كه كارايي و توانايي مدل را تاييد مي‌كند. طبق نتايج طي سال‌هاي 1984 تا 2016 سطح چشمگيري از پوشش جنگلي كاسته شده كه با ادامه روند كنوني تغيير كاربري در آينده شاهد ادامه جنگل‌زدايي خواهيم بود. با توجه به روند جنگل‌زدايي منطقه مورد مطالعه، اجراي مطالعات آمايش سرزمين به منظور كاهش آثار منفي تغيير كاربري اراضي پيشنهاد مي‌شود.