تحليل مفاهيم فطري دكارت بر پايه علم حضوري

نظريه شناخت دكارت، در مواجهه با موج شك گرايي دوران خود و براي دفاع از سرمايه شناخت يقيني، بر اساس وجود مفاهيم فطري، پي ريزي شده است. در عين حال اين مفاهيم، از حيث كميت و كيفيت وجودي و نيز معيار شناسايي، داراي ابهاماتي است كه باعث شده برخي، آن را فاقد انسجام بدانند. علم حضوري از ابتكارات فيلسوفان مسلمان است كه از زمان فارابي تاكنون مورد توجه ايشان قرار داشته و در كتب مختلف، به ويژگي ها و مصاديق آن پرداخته شده است. در اهميت و جايگاه آن، همين بس كه توسط برخي از متفكران معاصر به عنوان مبناي معارف بشري معرفي شده است. از آنجا كه علم حضوري، مورد توجه فيلسوفان غربي قرار نگرفته است لذا در آثار ايشان از جمله دكارت نامي از آن به ميان نيامده است. اين مقاله بر آن است تا اثبات كند كه اولا علم حضوري، نقش برجسته اي در شكل گيري نظام معرفت شناسي دكارت ايفا كرده است اگر چه دكارت به آن توجه آگاهانه نداشته است و ثانيا مفاهيم فطري وي، قابل تطبيق بر مصاديق علم حضوري است و ثالثا در پرتو ارجاع مفاهيم فطري دكارت به مصاديق علم حضوري، ابهامات متعدد درباره اين نظريه، قابل رفع است.