عيار منطق سهروردي

پرسش اساسي پژوهش اين است كه آيا فقط نام اصطلاحات در منطق سهروردي با منطق مشاء فرق دارد يا او ديدگاههاي متفاوت با مشاء نيز داشته است؟ به عبارت ديگر نوآوري‌هاي شيخ اشراق در منطق چيست؟ منطق معرفي شده شيخ اشراق ساده‌تر است؛ چراكه او از جمله دانشمنداني است كه در منطق نگاري، از نظام دوبخشي ابن سينا تبعيت نموده است. بررسي نظام فكري سهروردي از جمله انديشه‌هاي منطقي او كه تاكنون به طريقي نظام يافته بررسي نشده است، رهيافتي براي رسيدن به اين هدف است. با روشي عقلي تحليلي در منطق سهروردي مي توان گفت كه او سعي داشته تا با نگرش خاص خود به بازسازي نظام منطق ارسطو اقدام كند. او بر منطق اشكالاتي وارد كرده كه مي‌توان به اشكال بر نظريه تعريف ارسطوئي، عكس، كيفيت و كميت قضايا، قياس ارسطوئي و اشكال چهارگانه آن اشاره كرد. در اين منطق بيشتر سعي شده تا به كليات پرداخته شود؛ وي برخي قسمتهاي منطق ارسطوئي مانند كليات خمس و مقولات را از دايره منطق خارج دانسته است. در باب مغالطات نيز نظر وي اين است كه بايد با ديدي كاربردي به آنها نگريست و دايره آن را به مباحث فلسفي مي‌كشاند. درنهايت مي‌توان گفت منطقي كه سهروردي پيشنهاد كرده تنها در نظام فلسفي وي معنا دارد. در منطق اسلامي، اكثر منطق‌دانان به همان منطق ارسطويي بسنده كرده و به منطق اشراق توجه كمتري شده است، در حالي كه طبق نظر سهروردي شناخت كامل فلسفه اشراق منوط به شناخت منطق اشراقي است.