رمزگانِ رنگ و چرخش معنايي آن در ادبيّات معاصر (با نگاهي تطبيقي به شعر امروز ايران و عراق)

تحو ل در كاربرد معمول رنگها و چرخش معنايي آنها بر گستره‌ شعر، از ظرفي تهاي زباني در توليد متن خلاّقانه است. در اين زمينه برخي شاعران معاصر ايران و عراق به موجب تجارب شخص ي همگون و قرابت هاي خاص فرهنگي، اجتماعي و سياسي، با دست اندازي در شيوه‌ هنجارين برخورد با رنگ ها ، باورهاي محتوم را پس ميزنند و به مفاهيمي كه فاقد جلو ه‌ عيني هستند ، رنگ مي بخشند تا پيش فرض هاي متعارف را با چالش مواجه سازنند. در چنين فرايندي، دگرديسي در معاني قراردادي رنگ ها و تلفيق آنها با مفاهيم ذهني گاه در تقويت زيبايي حوزه‌ تصويري مؤثر بوده، اما اتّخاذ اين شيوه، آنگاه كه بدون پشتوانۀ معنايي، تنها با چينش تزييني واژگان در همنشيني با رنگ ها تحقّق يافته، نه تنها نوآوري تلقّي نميگردد، بلكه به تضعيف كلام منجر شده است. در اين پژوهش با نگاهي تطبيقي به كاركردهاي مجازي رنگ ها در شعر معاصر ايران و عراق، به اين پرسش پاسخ دهيم كه مهمترين دستمايه هايي كه به شكل مشابه با ايجاد شبكه ها ي تصويري، رابطۀ معمول ميان نشانه و مصداق را درهم ريخته، كدامند؟ يافته هاي پژوهش گوياي آن است كه مفاهيم انتزاعي در تركيب با گونه هاي رنگ، به هنجارگريزي هايي بديع در حوزه‌ معنايي زبان، منجر گرديده است.