بررسي نقش گروه‌بندي ريسك در تحليل آثار سياست‌هاي دولت بر الگوي كشت شهرستان‌هاي نهاوند و بهار استان همدان

به دليل وجود مشكلاتي نظير ريسك بالا، محدوديت منابع آبي، مشكلات زيست محيطي و سطح فناوري پايين در بخش كشاورزي، سياستگذاري در اين بخش، نيازمند تجديدنظر اساسي است. بر اين اساس هدف اصلي اين پژوهش تحليل تأثير سياست ها و عواملي نظير كاهش منابع آب، كاهش مصرف كود شيميايي و توسعه ماشيني‌كردن بر الگوي كشت شهرستان هاي نهاوند و  بهار استان همدان با در نظر گرفتن شرايط ريسكي و با استفاده از رهيافت برنامه ريزي رياضي مثبت است. براساس ضريب تغييرات عملكرد، شهرستان هاي نهاوند و بهار به عنوان كم ريسك ترين و پرريسك ترين شهرستان انتخاب شدند. طبق نتايج، با كاهش منابع آب، سطح كشت جو در نهاوند و يونجه در بهار ثابت مانده و گندم و ذرت در بهار و يونجه در نهاوند از الگوي كشت حذف مي شوند. تحليل حساسيت آب نشان داد كه با صرفه‌جويي 55 درصدي در مصرف آب نيز مي توان به سطح توليد و سود فعلي رسيد. بر اثر اعمال سياست كاهش مصرف كود شيميايي در بهار، سطح كشت يونجه ثابت و گندم، ذرت و جو از الگو كشت حذف مي شوند اما در نهاوند تغييري در الگو كشت ايجاد نمي كند كه تحليل حساسيت محدوديت هاي كود نشان داد كه تا كاهش 40 درصدي مصرف كود، الگوي كشت تغييري نخواهد كرد. در بهار با سياست توسعه مكانيزاسيون، سطح كشت گندم و ذرت كاهش، جو افزايش و يونجه و سيب زميني ثابت است اما در نهاوند، يونجه، گندم و جو كاهش، ذرت افزايش و سيب زميني همانند بهار ثابت باقي مي ماند. همچنين با اعمال اين سناريو سود كل در شهرستان بهار افزايش و در شهرستان نهاوند كاهش يافته است. بنابراين منطقه نهاوند نياز كمتري به توسعه مكانيزاسيون دارد. نتايج اين مطالعه نشان داد ريسك بالاي توليد در هر منطقه منجر به ريسك اجراي سياست‌ ها مي شود. به اين معنا كه تغييرات قابل توجه عملكرد و به تبع آن ريسك بيشتر، كشاورزان را نسبت به تغيير وضعيت فعلي و اعمال محدوديت‌ها و اجراي سياست‌هاي بيان شده حساس تر خواهد كرد.