تحليل عوامل موثر بر كاهش مصرف كودهاي شيميايي در راستاي دستيابي به توليد پايدار زعفران (مطالعه موردي: شهرستان گناباد)

استفاده از نهاده هاي شيميايي به دليل ايجاد فرسايش و از بين‌ بردن سلامت خاك، پايداري كشت محصولات كشاورزي را به شدت تهديد كرده و همواره محل بحث بوده و نگراني هايي را ايجاد كرده است. مطالعه حاضر، به منظور شناسايي عوامل اثرگذار بر كاهش مصرف كودهاي شيميايي در مزارع زعفران شهرستان گناباد انجام شد. بدين منظور از روش تحقيق توصيفيهمبستگي استفاده شد. جامعه مورد مطالعه شامل تمام زعفران كاران شهرستان گناباد بود. نمونه گيري به روش تصادفي نسبي انجام شد كه بر اساس آن، تعداد 105 زعفران كار انتخاب شدند. ابزار جمع آوري داده ها پرسشنامه بود كه روايي صوري آن مورد تاييد اساتيد اقتصاد كشاورزي قرار گرفت. پايايي سوالات مربوط به سنجش نگرش نسبت به كشاورزي پايدار با انجام يك پيش مطالعه بررسي شد كه ضريب آلفاي كرنباخ برابر 698/0 به دست آمد. براي شناسايي عوامل اثرگذار بر مصرف كودهاي شيميايي از الگوي هكمن دو مرحله اي استفاده شد. بر اساس نتايج، ضريب متغير نگرش نسبت به كشاورزي پايدار در هر دو مرحله منفي و معني‌دار بود كه نشان مي‌دهد بهبود نگرش كشاورزان به صورت موثري موجب كاهش مصرف كودهاي شيميايي مي‌شود. در حالي كه ضريب متغيرهاي درآمد كشاورزان، سن، سطح تحصيلات و بيمه كشاورزي در هر دو مرحله مثبت و معني‌دار بود و بر احتمال و ميزان استفاده از كودهاي شيميايي توسط كشاورزان مي‌افزايد. بر اساس نتايج، اتخاذ راهكارهاي مناسب به منظور آشنايي زعفران‌كاران با مباني كشاورزي پايدار، جلب اعتماد كشاورزان معتمد و با تجربه براي كاهش استفاده از كودهاي شيميايي و اصلاح ساختار نظام بيمه محصولات كشاورزي نقش تعيين‌كننده‌اي در بهبود الگوي مصرفي كشاورزان از كود شيميايي دارد.