تجزيه رفتار شدت انرژي با تأكيد بر زيرساخت‌هاي اقتصادي و نهادي: شواهدي از ايران و كشورهاي منتخب

هدف اين تحقيق، بررسي عامل اصلي هدايت كننده تغييرات شدت انرژي ايران و كشورهاي منتخب طي دوره زماني 2015-1990 با استفاده از رويكرد تجزيه و با تمركز بر زيرساخت‌هاي اقتصادي و نهادي است. بدين منظور، نمونه اي از كشورها شامل انگلستان، آلمان، ژاپن، تركيه، عربستان، چين، ايران و روسيه بر اساس شاخص هاي كلان اقتصادي و نهادي گروه بندي شده اند. گروه اول؛ كشورهايي كه از شاخص هاي كلان اقتصادي و سطوح كيفيت نهادي بالايي برخوردارند. گروه دوم؛ كشورهايي كه از نظر شاخص هاي كلان اقتصادي و سطوح كيفيت نهادي در رده متوسط قرار مي گيرند. گروه سوم؛ كشورهايي كه شاخص هاي كلان اقتصادي و سطوح كيفيت نهادي پاييني دارند و هم‌چنين نقش دولت در اقتصاد پررنگ است. تحليل وضعيت شاخص هاي كلان اقتصادي نهادي و شدت انرژي در كشورهاي مورد بررسي نشان مي دهد كه هر چه اقتصادها آزادتر و از سطوح كيفيت نهادي بالاتري برخوردار باشند، سطوح شدت انرژي كاهش مي يابد. هم‌چنين نتايج حاصل از تجزيه تغييرات شدت انرژي با استفاده از شاخص ايده آل فيشر نشان مي دهند كه در كشورهاي گروه اول (آلمان، انگلستان و ژاپن)، عامل اصلي هدايت كننده تغييرات شدت انرژي، بهبود كارايي است. در مقابل، كشورهاي گروه دوم (تركيه و عربستان) و گروه سوم (ايران، روسيه و چين) رفتار شدت انرژي متفاوتي دارند. در تركيه در بيشتر سال‌ها، بهبود كارايي در مصرف انرژي به‌عنوان اثر غالب در توضيح تغييرات شدت انرژي بوده، اما در عربستان تغييرات ساختاري در جهت فعاليت هاي انرژي بر، اثر بهبود كارايي را خنثي كرده است. هم‌چنين در دو كشور روسيه و ايران، عامل اصلي در توضيح تغييرات شدت انرژي، عدم كارايي بوده، اما در كشور چين، بهبود كارايي هدايت‌كننده اصلي كاهش شدت انرژي نسبت به سال پايه مي باشد.