اثر روش‌هاي مختلف كاشت بذر در استقرار و رشد نهال‌هاي بلوط ايراني (Quercus brantii Lindl)

در پژوهش پيش‌‌رو، زنده‌ماني، ارتفاع و شادابي نهال‌هاي بلوط ايراني (Quercusbrantii Lindl.) حاصل از پنج روش مختلف كاشت بذر در قالب طرح آماري كاملاً تصادفي در جنگل ‌هاي ايلام بررسي شد. تيمارهاي آزمايش شامل كاشت بذرها در چاله‌هايي به‌عمق 50 و قطر 40 سانتي‌متر و در پناه توري‌هاي 50 درصد مقاوم به UV (تيمار سايه)، چاله‌هايي به‌عمق 50 و قطر 40 سانتي‌متر همراه با ريختن هوموس و لاش‌برگ بر روي بذرهاي كاشته‌شده (تيمار لاش‌برگ)، چاله‌هايي به‌عمق 55 و قطر 40 سانتي‌متر و استفاده از سوپرجاذب (تيمار سوپرجاذب)، چاله‌هايي به‌عمق 100 و قطر 60 سانتي‌متر (تيمار چاله عميق) و بذركاري در عمق پنج سانتي‌متري زمين (تيمار شاهد) بود. همچنين، شدت نور نسبي در همه واحدها با استفاده از دوربين مجهز به عدسي چشم‌ماهي اندازه‌گيري شد و رابطه رگرسيوني آن نسبت به درصد زنده‌ماني نهال‌ها به‌دست آمد. مقايسه ميانگين تيمارها نسبت به تيمار شاهد در سطح اطمينان 99 درصد نشان داد كه تيمارهاي چاله عميق، سوپرجاذب، سايه و لاش‌برگ به‌ترتيب 5.134، 2.138، 6.178 و 3.243 درصد افزايش زنده‌ماني نهال داشتند. در تيمارهاي سايه و چاله عميق به‌ترتيب 19 /5و 31 درصد افزايش ارتفاع و در تيمارهاي لاش‌برگ و چاله عميق به‌ترتيب 18 و 31 درصد افزايش شادابي نهال مشاهده شد. برازش مدل رگرسيون زنده‌ماني و درصد نور نسبي (به‌جز تيمار چاله عميق) نيز بيانگر معني‌دار بودن مدل خطي (73.0=R^2) در سطح اطمينان 99 درصد بود. براساس نتايج پژوهش پيش رو، تيمار لاش‌برگ به‌عنوان مناسب‌ترين روش كاشت بذر بلوط توصيه مي‌‌شود. در خصوص تيمار سايه و نيز تيمار چاله عميق كه پيش از ريزش خاك و خفگي نهال‌ها بهترين عملكرد زنده‌ماني را داشت، انجام پژوهش‌‌هاي تكميلي ضرورت دارد.