شناسايي و تلقيح دو گونه قارچ‌‌ ميكوريز همزيست تادار (.Celtis Caucasica L) در شرايط گلخانه‌‌اي

با ‌توجه‌ به‌ ضرورت جنگل‌كاري در جنگل‌هاي زاگرس با گونه‌‌هاي بومي و استفاده از قارچ‌‌هاي ميكوريزي همزيست بومي هر گونه، پژوهشي با موضوع توليد نهال‌‌‌هاي ميكوريزي تلقيح‌شده با قارچ‌‌هاي همزيست درخت تادار (Celtis caucasica L.) انجام شد. نمونه‌‌هاي بذر و خاك ريزوسفر تادار از رويشگاه چهارطاق اردل در استان چهارمحال و بختياري تهيه شدند. در آزمايشگاه مشخص شد كه دو گونه قارچ ميكوريز Funneliformis geosporum و Claroideoglomus etunicatum فراواني مناسبي در خاك ناحيه ريزوسفر داشتند. پس از جداسازي اسپورها با استفاده از الك مرطوب و براساس صفاتي مانند اندازه و رنگ اسپور، ريسه متصل به اسپور و لايه‌هاي ديواره سلولي اسپور، قارچ‌ها به‌كمك ميكروسكوپ نوري و استريوميكروسكوپ شناسايي شدند و براي اولين‌بار از ريزوسفر درخت تادار در ايران گزارش شدند. سپس، اسپور اين دو گونه قارچ ميكوريزي با گياه ذرت در گلخانه به‌‌صورت گلداني تكثير شد. پس از انبوه‌سازي، اسپورها با بذر تادار به‌صورت تيمارهاي جداگانه و تيمار تركيبي دو گونه تلقيح شدند. پس از رشد نهال‌‌ها به‌مدت شش ماه، صفات رويشي و كلنيزاسيون ريشه تادار بررسي شد. نتايج نشان داد كه قارچ‌‌هاي ميكوريزي بر تمامي صفات ريخت شناسي نهال‌‌ها، اثري مثبت و معني‌‌دار داشتند. در اغلب صفات اندازه‌‌گيري‌‌شده، بيشترين اثر مربوط به تيمار تركيب دو قارچ بود. به‌‌طور كلي در اين پژوهش، مقدار شاخص‌‌هاي رويشي نهال‌‌هاي ميكوريزي نسبت به نهال‌‌هاي شاهد بيشتر بود، بنابراين مي‌‌توان گفت استفاده از نهال‌‌هاي ميكوريزي راهكاري مناسب و مقرون‌به‌‌صرفه‏ ‌‌براي افزايش شانس موفقيت در ‌‌جنگل‌كاري‌ها و نيز احياء مناطق تخريب‌شده است.