تأثير سايه‌اندازي درختان بر برخي شاخص‌هاي تخريب روسازي جاده جنگلي

پژوهش پيش‌رو به‌بررسي اثرات سايه‌اندازي درختان بر برخي شاخص‌هاي تخريب روسازي جاده جنگلي پرداخته است. نمونه‌برداري به‌روش انتخابي و در سه ارتفاع مختلف در حوضه 10 چفرود استان گيلان انجام شد. برآورد تخريب روسازي براساس اندازه‌گيري شاخص‌هاي مقطع عرضي نامناسب، زهكشي كنارجاده‌‌اي نامناسب، كنگره‌اي شدن، توليد گردوغبار، اندازه چاله‌ها و شيارها و سستي توده خاك بود. با پيمايش جاده، واحدهايي با سايه‌اندازي درختان بيشتر از 50 درصد (سايه) انتخاب شد. سپس به مركزيت سايه، يك قطعه‌نمونه با طول 30 متر و به عرض جاده برداشت شد. كنار هر قطعه‌‌نمونه سايه، در قسمت كاملاً روباز جاده، قطعه‌نمونه‌اي با ابعاد مشابه برداشت شد. دوازده متغير تخريب ميان قطعه‌نمونه‌هاي سايه و غيرسايه مقايسه شدند. نتايج مقايسه‌‌هاي آماري در پايين‌بند نشان داد كه تخريب در مقطع عرضي نامناسب، تعداد و مساحت چاله‌ها در قسمت سايه به‌طور معني‌‌داري بيشتر از قطعه‌نمونه‌هاي غيرسايه بود، در حالي‌كه اختلاف معني‌داري براي متغيرهاي ديگر مشاهده نشد. متغيرهاي مورد بررسي در بخش ميان‌‌بند در سطح اطمينان 95 درصد اختلاف معني‌‌داري با هم نداشتند. در بخش بالابند، مقدار شاخص‌‌هاي تخريب مقطع عرضي نامناسب، مساحت شيار و سستي توده خاك در قطعه‌نمونه‌هاي سايه با اطمينان 95 درصد بيشتر از قطعه‌نمونه‌هاي غيرسايه بود. نتايج اين پژوهش نشان داد كه حدود نيمي از شاخص‌‌هاي مورد بررسي، تفاوت معني‌داري بين مناطق سايه و غيرسايه داشتند، اما متغير تردد در روند كاهشي يا افزايشي در مقدار اثر سايه بر كيفيت روسازي جاده مؤثر نبود.