حساسيت توليد اوليه خالص به تغيير اقليم در ناحيه رويشي هيركاني

توليد اوليه خالص (Net Primary Production, NPP) از شاخص‌‌هاي مهم ارزيابي توان توليد بوم‌سازگان‌‌ها است كه به‌شدت تحت تأثير تغيير اقليم قرار دارد. پژوهش پيش‌رو با هدف بررسي اثر تغيير اقليم بر روند و حساسيت NPP در ناحيه رويش هيركاني با استفاده از داده‌هاي طولاني‌مدت (31ساله) ايستگاه‌‌‌‌هاي هواشناسي گرگان، قائم‌شهر، بابلسر، نوشهر، رامسر، انزلي و آستارا، در بازه زماني 1987 تا 2017 ميلادي (1365 تا 1396) انجام شد. NPP با استفاده از مدل اقليم‌مبناي سينتتيك برآورد شد و ارزيابي روند آن و نيز روند عوامل اقليمي با استفاده از آزمون من ‌‌كندال انجام شد. نتايج نشان داد كه ميانگين دماي سالانه در تمام ايستگاه‌‌هاي مورد مطالعه، روندي افزايشي و معني‌‌دار داشت، درحالي‌كه روند بارندگي سالانه در هيچ‌يك از ايستگاه‌‌ها معني‌‌دار نبود. ميانگين سالانه NPPدر ناحيه رويشي هيركاني 6.10 تن در هكتار در سال (انحراف معيار 91.1±) برآورد شد. بيشترين و كمترين مقدار NPP به‌ترتيب مربوط به ايستگاه‌‌هاي انزلي و گرگان بود كه به‌ترتيب 42.13(انحراف معيار 38.1±) و 6.7 (انحراف معيار 1±) تن در هكتار در سال تخمين زده شد. مقدار NPP از شرق به غرب ناحيه هيركاني تا ايستگاه انزلي به‌صورت افزايشي برآورد شد. ضريب حساسيت NPP نسبت به دما در كل ناحيه، 5.0 برآورد شد. اين عدد نشان مي‌‌دهد كه در صورت افزايش دما به‌ مقدار تقريبي 6.0 درجه، NPPسالانه مي‌‌تواند نزديك به 2.0 تن در هكتار در سال ‌‌افزايش يابد. ‌‌نتايج اين پژوهش مي‌تواند در ‌‌برنامه‌‌ريزي براي استفاده از خدمات بوم‌سازگان‌‌ها ‌‌استفاده شود.