بررسي خصوصيات مورفولوژيكي و فيتوشيميايي ميوه جمعيت‎هاي مختلف نسترن ‌كوهي (Rosa canina L.) در استان لرستان

نسترن ‌كوهي (Rosa canina L.) از گونه‌هاي با ارزش دارويي متعلق به تيره گل‌سرخ (Rosaceae) است كه در نقاط مختلف ايران پراكنش دارد. در اين مطالعه‌ ميوه جمعيت‎هاي مختلف اين گياه از شهرستان‎هاي خرم‌آباد، نورآباد، الشتر، دورود و اليگودرز جمع‎آوري شدند و در يك آزمايش كامل تصادفي با شش تكرار از نظر صفات مورفولوژيكي و فيتوشيميايي مورد ارزيابي قرار گرفتند. صفات مورد بررسي شامل: وزن تر ميوه، وزن تر و خشك گوشت ميوه، وزن دانه، عرض فرابر، محتواي فنل و فلاونوئيد، ميزان اسيد آسكوربيك و درصد روغن بودند. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه همه صفات مورد بررسي (بجز عرض فرابر ميوه) به‎طور معني‎داري تحت تأثير منطقه جمع‌آوري قرار گرفتند. براساس نتايج مقايسه ميانگين، جمعيت نورآباد بيشترين مقدار صفات وزن خشك ميوه (0.95 گرم)، وزن دانه (1.11 گرم)، طول ميوه (24.96 ميلي‌متر)، محتواي فلاونوئيد (22.18، 16.29)، محتواي فنل (50.81، 25) (در دو نوع عصاره اتانولي و متانولي)، درصد اسيد آسكوربيك (0.42) و روغن (14.56) را به خود اختصاص داد. همبستگي مثبت و معني‌داري نيز بين ميزان اسيد آسكوربيك و درصد روغن با وزن خشك ميوه و وزن دانه در ميوه مشاهده گرديد. بنابراين مي‌توان نتيجه گرفت كه ميوه‎هاي درشت‌تر احتمالاً داراي ارزش غذايي و دارويي بيشتري هستند و شايد از اين همبستگي بتوان براي گزينش انتخابي براساس صفات مورفولوژيكي استفاده كرد. با توجه به نتايج آزمايش مي‎توان جمعيت نورآباد را به‌عنوان اكوتيپ برتر براي فعاليت‎هاي اصلاحي و اهلي‎سازي در آينده توصيه كرد.