اثر تراكم بوته بر عملكرد كمّي ‌و كيفي آويشن كرك‌آلود (Thymus pubescens Boiss. Kotschy ex Celak.) در شرايط ديم سه استان‌ كشور

به‌منظور بررسي اثر تراكم بوته بر عملكرد كمّي‌ و كيفي آويشن كرك‌آلود (Thymus pubescens Boiss. Kotschy ex Celak.) در شرايط ديم آزمايش مزرعه‌اي در قالب طرح بلوك‌ كامل تصادفي در سه تكرار در سه منطقه ديم كشور و طي دو سال اجرا شد. تيمارهاي آزمايش شامل تراكم (فواصل روي رديف 25، 35 و 50 سانتي‌متر، به‌ترتيب برابر 8، 6 و 4 بوته در مترمربع)، زمان (سال اول و دوم پس از كشت) و مكان (آذربايجان‌شرقي، كردستان و تهران (دماوند)) بود. صفات اندازه‌گيري شده شامل ارتفاع، قطر تاج پوشش، عملكرد ماده خشك اندام هوايي، بازده اسانس و عملكرد اسانس در مرحله گلدهي كامل بود. نتايج تجزيه واريانس نشان داد اثر تراكم، مكان و زمان و اثر متقابل آنها بر كليه صفات معني‌دار بود. نتايج نشان دادند كه بيشترين عملكرد ماده ‌خشك (1147 كيلوگرم در هكتار) در سال‌هاي اول و دوم در تهران در تراكم 8 بوته در متر‌‌مربع بدست آمد. كردستان با 2.25% و آذر‌بايجان‌شرقي با 0.43% به‌ترتيب بالاترين و پايين‌ترين درصد اسانس را داشتند. در بررسي اثر متقابل تراكم در مكان بر تغييرات عملكرد اسانس بيشترين عملكرد اسانس در كردستان و دماوند و در تراكم 8 بوته در متر‌‌مربع به‌ترتيب به ميزان 21.73 و 17.88 كيلوگرم در هكتار بدست آمد. آويشن كرك‌آلود در تراكم‌هاي بالا توليد بيشتر ماده خشك و عملكرد اسانس را نشان داد كه اين موضوع نشان‌دهنده استقرار و سازگاري آويشن كرك‌آلود در مناطق مختلف ديم كشور به‌ويژه منطقه ديم‌خيز دماوند و كردستان است.