بررسي اثر نوع محيط‌هاي كشت و تنظيم‌كننده‌هاي رشد بر صفات رشدي، تركيب‌هاي بيوشيميايي و مواد مؤثره ترخون (Artemisia dracuunculus L.) در شرايط درون شيشه ‏اي

با توجه به اهميت گياه ترخون (Artemisia dracuunculus L.) از نظر دارويي و مشكلات موجود براي تكثير آن مي‌توان از تكنيك كشت بافت براي ازدياد آن استفاده نمود. هدف از اجراي اين مطالعه مقايسه محيط كشت‏هاي متفاوت و محرك‏هاي شيميايي بر صفات رشدي و تركيب‌هاي بيوشيميايي ترخون بود. تيمارهاي آزمايش شامل محيط كشت‌هاي موراشيگ و اسكوگ (MS)، گامبورگ (B5) و شنك و هيلدبرانك (SH) و همچنين تنظيم‌كننده‌هاي رشد كينتين، NAA، 2,4D به تنهايي و تركيب NAA + كينتين و تركيب 2,4D + كينتين با غلظت 0.5 ميلي‌گرم در ليتر بودند. اين تحقيق به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با چهار تكرار انجام گرديد. نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد كه تيمارهاي محيط كشت و تنظيم‌كننده‌هاي رشد اثر معني‌داري بر خصوصيات كالوس، گياهچه باززايي شده، تركيب‌هاي بيوشيميايي كالوس، اسانس گياه و تركيب‌هاي آن داشت. محيط كشت MS سبب شد درصد بالاتر كالزايي و وزن تر و خشك آن به ميزان بيشتري افزايش يابد. بيشترين درصد باززايي (35.5%)، طول ريشه (1.28 سانتي‌متر)‏، وزن خشك ريشه (6.5 گرم) و وزن خشك ساقه (2.6 گرم) در محيط كشت MS، NAA+ كينتين و 2,4D+ كينتين حاصل شد. همچنين ميزان فلاونوئيد، ميزان فنول و تركيب‌هاي فنولي در كالوس ترخون در محيط كشت MS، NAA+ كينتين و 2,4D+ كينتين بالاتر بود. ميزان اسانس (2.42%) و اوسيمون (5.78%) در محيط كشت MS، NAA+ كينتين و 2,4D+ كينتين بيشتر از ساير تيمارها بود. همچنين درصد استراگول با كاربرد 2,4D افزايش يافت و NAA سبب افزايش درصد اوسيمون، ليمونن و لينانول موجود در اسانس گرديد. درصد ليمونن با كاربرد تنهاي NAA و درصد لينانول در تيمار 2,4D+ كينتين بيشتر از ساير تيمارها بود. نتايج نشان داد كه بالاترين شاخص رشدي، تركيب بيوشيميايي و اسانس در محيط كشت پايه MS حاوي (تنظيم‌كننده‏هاي رشد) مشاهده شد. همچنين كاربرد كينتين به همراه NAA و 2,4D سبب بهبود رشد كالوس، باززايي، اسانس و برخي تركيب‌هاي موجود در اسانس ترخون گرديد.