ارزيابي تنوع ژنتيكي و گروه‌بندي جمعيت‌هاي شيرين‌بيان (Glycyrrhiza glabra L.) با استفاده از تجزيه تشخيص كانونيكي

شيرين‌بيان (Glycyrrhiza glabra L.) يكي از قديمي‌ترين و مهمترين گياهان دارويي تيره Fabaceae است كه از 4000 سال پيش براي درمان بسياري از بيماري‌ها استفاده مي‌شده است. اين مطالعه براي ارزيابي و تشخيص منابع تنوع ژنتيكي و فنوتيپي در 22 جمعيت مختلف شيرين‌بيان در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه زنجان از سال 1395 تا 1397 اجرا شد. صفات مورفولوژيكي و عملكردي شامل ارتفاع بوته، عرض بوته، طول برگ، عرض برگ، تعداد برگچه، طول برگچه، عرض برگچه، تعداد شاخه جانبي، قطر ساقه اصلي، وزن تر اندام هوايي، وزن تر ريشه، وزن خشك اندام هوايي و وزن خشك ريشه، نسبت ريشه به اندام هوايي، عملكرد اندام هوايي در مترمربع و عملكرد ريشه در مترمربع اندازه‌گيري شد. در اين مطالعه، دو متغير كانونيكي معني‌دار بودند و متغير كانونيكي اول شامل صفات ارتفاع بوته، عرض بوته، قطر ساقه اصلي، طول برگ، تعداد برگچه و متغير كانونيكي دوم شامل صفات وزن تر اندام هوايي، وزن تر ريشه، وزن خشك اندام هوايي، وزن خشك ريشه، عملكرد ريشه و عملكرد اندام هوايي بود كه بيشترين نقش را در تفكيك جمعيت‌ها داشت. متغيرهاي كانونيكي براي گروه‌بندي جمعيت‌ها به چهار گروه اصلي تقسيم و مورد استفاده قرار گرفتند. نتايج تجزيه تابع تشخيص كانونيكي تفكيك جمعيت‌ها را به گروه‌هاي مشابه توسط تجزيه خوشه‌اي تأييد نمود. روش تجزيه تشخيص كانونيكي در ارزيابي تنوع ژنتيكي و شناسايي صفات شاخص، قابليت خوبي نشان داد.