تبيين مسائل حكمروايي شهري در سناريوهاي آينده كلان‌شهر تهران مبتني بر رويكرد تبديل سناريوهاي كيفي به كمي

پيچيدگي‌هاي عملكردي، ساختاري و ذاتي شهرهاي امروزي و انبوه عدم قطعيت‌هاي ناشي از اين پيچيدگي‌ها در كنار رشد برق‌آساي شهرها در همه ابعاد، پرداختن به آينده‌هاي بلندمدت آن‌ها را بسيار دشوار كرده است. در اين بستر است كه سناريو نگاري در مديريت شهري رواج پيداكرده و اخيراً با استقبال گسترده‌اي از طرف مديران، تصميم­گيران و تحليل­گران موضوعات شهري روبه‌رو شده است. باوجوداين، كاربردي ساختن سناريوها در برنامه‌ريزي و مديريت شهري يك دغدغه كليدي است كه در پاسخ به اين دغدغه استفاده روش‌هاي تركيبي سناريو نگاري و تبديل داستان‌هاي سناريوها به مدل‌هاي كمي و قابل ارزيابي موردتوجه قرارگرفته است. گرچه تمركز بيشتر مطالعات صورت گرفته بر استفاده از روش‌هاي تركيبي براي ساخت سناريوهاي محيطي (تغيير اقليم، آب، تغيير كاربري اراضي و..) بوده است، اما از ظرفيت اين رويكرد براي بهره‌گيري در سناريوهاي حكمروايي شهري نبايد غافل بود. در اين پژوهش سناريوهاي كيفي حكمروايي شهري كلان‌شهر تهران با استفاده از روش نقشه شناختي فازي مدل‌سازي شده و ميزان تأثيرگذاري هر سناريو بر مسائل كليدي حكمروايي شهري به‌صورت كمي ارزيابي‌شده است. يافته‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد كه بر اساس سه عدم قطعيت بحراني: 1 مشاركت سمن‌ها و نهادهاي مدني در مديريت شهري، 2 تأثير فرآيند جهاني‌شدن بر كلان‌شهر تهران و 3 ميزان تغيير و اصلاحات در نظام اداره كشور، هشت سناريوي ممكن شكل خواهد گرفت، كه دراين‌بين پنج سناريوي سازگار آينده‌هاي متفاوتي براي حكمروايي كلان‌شهر تهران رقم خواهند زد. ميزان تأثيرگذاري هركدام بر هفت مسئله كليدي حكمروايي شهري متفاوت است و بر اساس مدل‌سازي صورت گرفته، غير از سناريوي اول كه حكمروايي شهري تهران در وضعيت ايده‌ال قرار دارد، در همه سناريوهاي باقي‌مانده مسائل حكمروايي تشديد خواهند شد.