بازنمايي محتوا و ساختار ذهن انسان: مباني نظري و فرايند اجرايي نقشۀ شناختي

ماهيت انساني علوم انساني و اجتماعي، گواه بي‌بديلي در ايجاد تمايز اساسي ميان اين علوم با علوم طبيعي به شمار مي‌رود. از اين‌رو، برون‌رفت از سيطره غالب پارادايم اثبات‌گرايي و رويكردهاي كمّي به‌عنوان قلمرو و قالب‌هاي ويژۀ علوم طبيعي و ورود به عرصه پارادايم‌هاي رقيب و رويكردهاي كيفي، ضرورتي انكارناپذير قلمداد مي‌شود. در اين راستا، شناسايي و معرفي روش‌ها و ابزارهاي پژوهشِ كيفي مي‌تواند، راهگشاي مناسبي براي پيمودن مسير باشد. از اين‌رو، مقاله حاضر در تلاش است، ابتدا با بيان خاستگاه و مباني نظري روش نقشه‌شناختي و تمايزات و تشابهات آن با نقشه ذهني و نقشه مفهومي به ايجاد دركي مشترك از اين روش بپردازد، سپس با تشريح فرايند ترسيم نقشه‌ شناختي و نحوه تحليل آن، شيوۀ كاربست روش را ارائه كند و در نهايت، با بيان مزايا و معايب روش، پژوهشگران را از نقاط قوت و ضعف اين روش آگاه سازد.