درنگي بر مفهوم علوم انساني آلماني (Geiteswissenschaft)

پرسش از چيستي علوم انساني در ايران معاصر پرسشي زنده و پوياست. اينكه علوم انساني به چه كار مي‌آيد؟ يا اينكه آيا علوم انساني اصلاً بايد به كاري بيايد؟ اينكه علوم انساني با دين چه نسبتي دارد؟ و پرسش‌هاي بسيار ديگري اكنون ميان صاحب‌نظران اين حوزه در ايران ساري و جاري است. اما پرسش از چيستي علوم انساني كه از ابتدا يكي از پرسش‌هاي فلسفۀ علوم انساني بوده است، خاستگاهي در آلمان قرن نوزدهم دارد. به همين دليل، پرسش از چيستي علوم انساني بي‌درنگ در خاستگاه اين پرسش، ناتمام خواهد بود. در اين مقاله تلاش خواهد شد تا در واژۀ Geisteswissenschaften، كه معادل آلماني علوم انساني است، تدقيق بيشتري شود. در ابتدا نشان خواهيم داد كه ريشۀ اين كلمه چيست و چه طنيني در زبان آلماني دارد؟ پس از آن به اين موضوع خواهيم پرداخت كه اين واژه در آلماني چه مباحثي را پيش كشيد؟ و متفكراني مانند ديلتاي و گادامر در اين خصوص چه گفتند؟ پس از آن به ترجمۀ Geisteswissenschaften  در انگليسي و پيامدهاي آن خواهيم پرداخت و در آخر تلاش مي‌كنيم تا با مداقه در Humanities وHuman Sciences  در انگليسي، ربط و نسبت آن را با Geisteswissenschaften نشان دهيم.