رابطه بين پسماند جامد شهري و درآمد ناخالص داخلي در قطب‌هاي گردشگري ايران

پسماند يكي از مهم‌ترين معضلات محيطزيستي است كه منجر به تحميل خسارات و هزينه‌هاي محيط‌زيستي و اجتماعي هنگفتي به جامعه مي‌شود. مديريت و برنامه‌ريزي جهت بازيافت پسماند در مناطق گردشگري بسيار حائز اهميت است؛ زيرا در صورت عدممديريت مطلوب پسماند، چهره مقاصد گردشگري تخريب‌شده و دفع گردشگر را به همراه خواهد داشت. لذا با توجه به اهميت موضوع، مطالعه حاضر با هدف تعيين رابطه ميان توليد پسماند جامد شهري و توليد (درآمد) ناخالص داخلي ايران در قطب‌هاي گردشگري ايران انجام ‌شده است. بدين منظور از اطلاعات 14 استان ايران طي حداكثر بازه زماني 1393-1380 بهره گرفته‌ شده است. در مطالعه حاضر به‌منظور بررسي رابطه ميان درآمد ناخالص داخلي و پسماند جامد شهري، از آزمون عليت گرنجر استفاده شد كه نتايج حاكي از وجود رابطه عليت يك‌طرفه از درآمد ناخالص داخلي به پسماند جامد شهري ميباشد. همچنين براي بررسي چگونگي اثرگذاري درآمد ناخالص داخلي بر توليد پسماند جامد شهري، از الگو IPAT و رويكرد PCSEs بهره گرفته ‌شده است. نتايج بيانگر آن است كه با 10 درصد افزايش در درآمد ناخالص داخلي سرانه ميزان توليد پسماند جامد شهري به ميزان 4/8 درصد افزايش خواهد يافت. همچنين كشش توليد پسماند جامد شهري نسبت به جمعيت كم‌كشش بوده (به ازاي 10 درصد افزايش در جمعيت توليد پسماند جامد شهري 7/5 درصد افزايش مي‌يابد) و كشش توليد پسماند جامد شهري نسبت به سهم ارزش‌افزوده بخش خدمات برابر با 1/03 است. علاوه بر آن نتايج حاكي از آن است كه با لحاظ اثر متغير گردشگري، كشش توليد پسماند جامد شهري نسبت به درآمد ناخالص داخلي به ميزان 0/053 درصد كاهش مي‌يابد. بر اين اساس، گردشگري مي‌تواند به‌عنوان عاملي جهت كاهش توليد پسماند جامد شهري در مناطق توريستي به شمار آيد.