تاثير برنامه آموزشي مبتني بر مدل فرانظريه اي بر نگرش و مراحل تغيير رفتار فرزندآوري در زنان

Effect of Transtheoretical Model-based Education on Women Attitudes and Stages of Change toward Childbearing Behavior

سابقه و هدف: فرزند­آوري در حوزه مسائل اجتماعي اهميت زيادي دارد. اين مطالعه با هدف تعيين تاثير برنامه آموزشي مبتني­بر­مدل فرانظريه‌اي بر نگرش و مراحل تغيير رفتار فرزندآوري در زنان انجام شد. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه كارآزمايي باليني، نمونه­ گيري به روش تصادفي چند­مرحله اي بر روي 75 زن سنين باروري (38 نفر گروه آزمون و37 نفر گروه كنترل) در 9 مركز جامع سلامت شهري آمل درسال 1396 انجام ­شد. گروه آزمون، آموزش مبتني برمدل فرانظريه‌اي را در 5 جلسه حضوري و سپس به مدت 6 ماه، آموزش هفتگي غير­حضوري آنلاين را دريافت­كردند. گروه كنترل، آموزش روتين دريافت­ نمودند. نگرش به فرزندآوري و مراحل تغيير رفتار فرزندآوري بر اساس مدل فرانظريه‌اي در نمونه ­ها قبل، 3 و6 ماه بعد ازآموزش ارزيابي­شدند. يافته‌ها: ميانگين نمرات نگرش زنان در گروه آزمون در مرحله قبل، 3 ماه و 6 ماه بعد از آموزش برابر 55/22 ± 81/171، 55/22 ± 12/179 و 54/20 ± 39/177 و درگروه كنترل، در مراحل فوق به­ترتيب برابر 37/19 ± 31/166، 49/21 ± 85/165 و 37/18 ± 07/165 بود. آزمون­هاي آماري نشانگر ارتقاء معني‌دار نگرش زنان پس ازآموزش بود (001/0> P). فراواني افراد در مراحل مختلف رفتار فرزندآوري گروه آزمون نسبت به كنترل ارتقاء يافت ولي اين ميزان معنادار نبود(281/0=P). استنتاج: آموزش مبتني­بر مدل فرانظريه­ اي، نگرش زنان نسبت به فرزندآوري را بهبود ­بخشيد ولي مراحل رفتار فرزندآوري را تغيير­نداد. با توجه به چندعاملي بودن فرزندآوري و تعداد كم نمونه در اين مطالعه، دست­يابي به چنين نتيجه‌اي قابل پيش‌بيني­است. لذا نياز به انجام مطالعه با مشاوره پيش از بارداري طولاني‌تر و تعداد نمونه‌هاي بيش­تر براساس مدل فرانظريه‌اي است

Background and purpose: Childbearing is of great importance in social issues. This study was conducted to determine the effect of transtheoretical model-based education on women attitudes and stages of childbearing behavior change. Materials and methods: This clinical trial was performed using multi-stage random sampling in 75 women of reproductive age (38 in intervention group and 37 in control group) selected from nine health centers in Amol, Iran 2017. The intervention group attended five educational sessions, and then received online weekly trainings for six months while, the control group received routine education. Attitudes toward childbearing and stages of change in childbearing behavior were evaluated before, at 3 and 6 months after the education. Results: Mean scores for women attitude before, at 3 and 6 months after education were 171.81±22.55, 179.12±22.55, and 177.39±20.54 in intervention group and 166.31±19.37, 165.85±21.49, and 165.07±18.37 in control group, respectively. Findings indicated significant improvements in women attitude toward childbearing (P <0.001). But, frequency of women at different stages of childbearing behavior in intervention group was not significantly different from that of the controls (P = 0.281). Conclusion: Transtheoretical model-based education improved women attitudes toward childbearing, but failed to change the stages of childbearing behavior. Given the multiplicity of factors in childbearing, such findings were predictable. Therefore, it is necessary to carry out studies with longer pre-pregnancy consultations and increase in number of samples.