عوامل مؤثر بر مكان يابي صنايع غذايي استان آذربايجان شرقي (مقايسه اولويت مناطق شهري و روستايي)

تمركز مكاني صنايع در برخي مناطق شهري، از يك سو معضلات زيست محيطي فراواني براي اين مناطق ايجاد نموده و از سوي ديگر موجب محروميت ساكنان مناطق روستايي از فرصت­هاي شغلي و درآمدي متنوع شده و در نتيجه زمينه­ مهاجرت انبوه جوانان روستايي به شهرها را فراهم مي­نمايد. به طوري كه عليرغم توجه به مسئله توسعه روستايي در برنامه ­هاي توسعه كشور، به دليل عدم توجه به سرمايه ­گذاري صنعتي در اين مناطق، دستاورد كافي حاصل نشده و جمعيت روستايي كشور به حدود سي درصد كاهش يافته است. اين امر معضلاتي همچون، رشد بي­رويه حاشيه­نشيني در شهرها و افزايش ميانگين سني نيروي انساني در بخش كشاورزي و در نتيجه كاهش توليد در اين بخش را به دنبال دارد، با توجه به اهميت جمعيت روستايي و بخش كشاورزي در پيشبرد اهداف اقتصادي، هدايت صنايع به ويژه صنايع تبديلي و تكميلي محصولات كشاورزي از جمله صنايع مواد غذايي به سمت اين مناطق مي­تواند در حل معضلات مورد اشاره مفيد باشد. اين مهم نيازمند شناخت دقيق از رفتار سرمايه­ گذاران در انتخاب محل استقرار بنگاه صنعتي است. اين مطالعه با بكارگيري روش تحليل سلسله مراتي (AHP) به بررسي عوامل مؤثر بر تصميم مكان­ گزيني در ميان صنايع مواد غذايي استان آذربايجان شرقي و شناسايي دلايل ترجيح بين مناطق مجاور شهر و روستا پرداخته است. نتايج نشان مي­ دهد كه اندازه بازار، فراهم بودن زيرساخت­ها از جمله آب، برق و گاز و همچنين امكانت حمل و نقل و هزينه حمل و نقل از مهم­ترين عوامل مؤثر در محل استقرار صنايع مواد غذايي استان در مناطق شهري است، در حالي كه پايين بودن هزينه زمين و زندگي و سهل بودن قوانين مالياتي و تجاري، انگيزه براي احداث در مناطق روستايي را افزايش مي­دهد.