امكان گفت‌وگو بين «مكتب كيوتو» و «حكمت اسلامي»

چكيده در اين مقاله سعي مي‌كنم نشان دهم كه با وجود اختلاف زماني يا تاريخي و جغرافيايي بين فلسفه مكتب كيوتوي ژاپن در قرن بيستم و حكمت اسلامي شباهت‌هاي درخور تأملي براي مطالعات تطبيقي وجود دارد. بنابراين به نظر نگارنده «امكان گفت‌وگو» بين اين دو تصورشدني است. با اين حال، اين مقاله ادعا نمي‌كند كه تطبيق كامل و منطقي بين اين دو مكتب قابل حصول خواهد بود. مكتب كيوتو در ذن بوديسم سنتي ژاپني و تفكر عرفاني و فلسفي مغرب‌زمين ريشه دارد و نمايندگان كليدي آن عبارت‌اند از: نيشيدا كيتارو، نيشيتاني كيجي، و تانابه هاجيمه. در اين مقاله عمدتاً بر انديشه‌هاي ديني و عرفاني نيشيدا و نيشيتاني متمركز خواهيم شد. نيشيدا كيتارو پايه‌گذار مكتب كيوتو محسوب مي‌شود. انديشه غالب در اين مكتب مبتني‌بر مفهوم نيستي، خدا، تجلي، عشق، دين، و مسئله نفس است. از سوي ديگر، در حكمت اسلامي نيز تقريباً به مفاهيم مشابهي در انديشه نمايندگان برجسته آن مانند مولوي، صدرا، و ابن‌عربي، كه تحت تأثير سنت ديني و قرآني و سنت فلسفه يوناني (از جمله فلسفه‌هاي نوافلاطوني) قرار دارند، برمي‌خوريم. اين مقاله بر آن است كه با تمركز بر مفاهيمي مانند نيستي، خدا، تجلي الهي، عشق الهي، دين، و نفس در هر دو طرف «امكان» گفت‌و‌گو را نشان دهد.