پيشران هاي كليدي تغيير كاربري اراضي كشاورزي و اثرات آن بر نواحي روستايي مورد: دهستان ميانجام در شهرستان تربت جام

پژوهش حاضر به دنبال بررسي پيشران­ها و آثار تغيير كاربري اراضي در نواحي روستايي دهستان ميانجام واقع در شهرستان تربت جام بوده است. بر اين اساس پژوهش حاضر از نظر روش توصيفي – تحليلي و از نظر هدف كاربردي است كه جهت جمع‌آوري اطلاعات برحسب مقتضيات پژوهش از شيوه كتابخانه‌اي و ميداني استفاده ‌شده است. براي تحليل نتايج از دو نرم افزار MICMAC جهت تحليل پيشران هاي كليدي و SPSS جهت ارزيابي اثرات تغيير كاربري اراضي استفاده شده است. نتايج تحليل پيشران هاي كليدي نشان داد به لحاظ اثرگذاري مثبت، مؤلفه بهبود زيرساخت ها نظير راه­هاي ارتباطي و به لحاظ اثرگذاري منفي، مؤلفه هايي نظير ناآگاهي از قوانين حفاظت اراضي، فرسايش و عدم محصول­دهي مطلوب خاك در اثر شدت بهره­برداري­ها و مؤلفه هاي طرح ها و برنامه هاي تغيير كاربري اراضي مدون، گسترش شهر به سمت روستاهاي پيراموني و خزش شهري، افزايش ساخت و ساز خانه هاي دوم و ويلاها و توسعه راه­هاي ارتباطي از مهمترين پيشران هاي تأثيرگذار در تغيير كاربري اراضي را شكل مي دهند. در بحث ارزيابي اثرات تغيير كاربري اراضي، بيشترين اثر منفي ارزيابي شده توسط ساكنين روستايي مربوط به كاهش جمعيت توليد كننده روستايي به علت مهاجرت آنها به شهرها و گرايش كم آنها به ماندگاري در حريم روستا است كه يك پديده مخرب اجتماعي محسوب مي شود. بيشترين اثر مثبت ارزيابي شده توسط ساكنين روستايي نيز متعلق به شاخص هايي از جمله افزايش بهداشت محيط، ساخت مساكن جديد با مصالح ساختماني بادوام تر، عريض شدن معابر و تسهيل در تردد وسايل نقليه ي جديد و بهبود زيرساخت ها بوده است.