عنوان مقاله :
مصداقهايِ حقوق معنويِ كودك در سيره رضوي و نظام حقوقي ايران
پديد آورندگان :
فصيح رامندي ، منصوره پژوهشگاه فرهنگ
كليدواژه :
حقوق معنوي , هويت , نسب , تابعيت , محبت
چكيده فارسي :
در كليه نظامهاي حقوقي، حقوق معنوي كودك سازوكاري حمايتي بهشمار ميرود كه درعين قوامبخشي به شخصيت كودك، تضمينكنندۀ برخي از حقوق مادي وي نيز خواهد بود. در نظام حقوقي اسلام نيز حقوق متعددي براي كودكان در نظر گرفته شده كه بخش اعظم آن بر پايۀ الگوي رفتاري ائمه معصوم (عليهمالسلام) قابل تصور است. از آن جمله ميتوان به سيرۀ رضوي اشاره كرد. با توجه به عدم تصريح سيره رضوي به حقوق معنوي كودك، چگونه ميتوان از آموزههاي امام رضا (عليهالسلام) حقوق معنوي كودك را احصاء كرد؟ و رويكرد نظام حقوقي ايران در اينباره چيست؟ واكاوي آموزههاي رضوي در نحوۀ نامگذاري، تأكيد بر وضوح نسب و تابعيت كودك بهروشني بيانگر مصاديقي از حقوق معنوي كودك است كه امروزه از آن بهعنوان «حقّ بر هويت» ياد ميشود. همچنين از راهكارهاي رفتاري ايشان در برخورد با كودكان بهخوبي ميتوان به شناسايي حقّ بر محبت بهعنوان يكي ديگر از حقوق معنوي كودك اشاره داشت. درخصوص چيستي اين حق در نظام حقوقي ايران، پس از پيروزي انقلاب اسلامي به تبعيت از اصل4 قانون اساسي، مبناي نويني از اين حقوق مبتني بر موازين اسلامي شكل گرفته است. بيشك، حقوق معنوي كودك ساختار جامعي مبتني بر حقوق مختلف در ابعاد آموزشي، عاطفي و اجتماعي است كه در اين مقاله تنها به مصاديقي از آن پرداخته شده و مباني قابل احصاء از آموزههاي رضوي، نظام حقوقي ايران و برخي از كنوانسيونهاي بينالملل به جهت لزوم الحاق ايران به آنها به روش تحليلي ـ توصيفي مورد مداقه قرار گرفته است.