ماندگاري مطالعۀ تحولات كالبدي محلات تاريخي با رويكرد محرميت (مورد مطالعه: محلۀ تاريخي عزب دفتريلر تبريز)

اخلاق به عنوان يكي از معيارها و شاخصه‌هاي شناخت ابعاد وجودي انسان، از ديرباز همواره مورد تأييد اديان به خصوص دين مبين اسلام بوده و تأثير زيادي بر جنبه‌هاي مختلف زندگي انسان همچون ساختار معماري و شهرسازي داشته است. محرميت و حريم خصوصي نيز طبق آموزه‌هاي دين اسلام به عنوان يك مفهوم اجتماعي، ارزش كليدي اخلاقي و زيربناي توجه به شأن و منزلت انساني است. بنابر آنچه بيان شد هدف از نگاشتن پژوهش حاضر تحليل و بررسي كالبدي محلات مسكوني، ساختار، اجزا و فضاهاي اين محلات با معيار اخلاق اسلامي با تأكيد بر رويكرد محرميت بوده است. اين پژوهش از نوع موضوع‌محور و توسعه‌اي بوده و روش تحقيق به‌كاررفته در آن كيفي و متكي بر روش‌هاي غير آماري است. در طي فرايند پژوهش، در مرحلۀ اول بر اساس رويكرد توصيفي تحليلي، مطالعات نظري و شناسايي شاخصه‌هاي محرميت صورت پذيرفته و در مرحلۀ دوم به بررسي تحولات كالبدي زير محلۀ تاريخي عزب دفتريلر شهر تبريز بر اساس رويكرد تفسيري و تجزيه و تحليل كيفي داده‌ها پرداخته شده است. نتايج نشان مي‌دهد با وجود اهميت محرميت و حريم خصوصي از ديرباز در نزد ايرانيان، هجوم مدرنيته و تكنولوژي از طريق تغيير كالبد فضاي زيستي انسان‌ها به خصوص در داخل ابنيۀ مسكوني، تا حدودي به مخدوش شدن (نه كتمان كامل) اين اصل به خصوص در بعد كالبدي منجر شده است، اما همچنان تلاش‌هايي براي بازآفريني اين مفهوم از سوي ساكنان در كالبد جديد قابل مشاهده است، به گونه‌اي كه مي‌توان گفت ساختار اصلي محله بعد از گذشت زمان همچنان در پي حفظ حريم‌ها به خصوص حريم ابنيۀ مسكوني و عرصه‌هاي سكونتي در بعد عملكردي بوده است.